.
Yervoy (ipilimumab)
Μηχανισμός δράσης
Το ipilimumab είναι ένας αναστολέας του σημείου ελέγχου CTLA 4 (κυτταροτοξικό αντιγόνο 4 των Τ λεμφοκυττάρων) του ανοσοποιητικού, αυξάνοντας τον αριθμό των αντιδραστικών κυττάρων Τ τελεστών τα οποία κινητοποιούν την εξαπόλυση μίας άμεσης επίθεσης των Τ κυττάρων του ανοσοποιητικού εναντίον των καρκινικών κυττάρων.
Θεραπευτικές ενδείξεις
Το ipilimumab ενδείκνυται για τη θεραπεία του προχωρημένου (μη χειρουργήσιμου ή μεταστατικού) μελανώματος σε ενηλίκους.
Η ένδειξη αυτή αναμένεται να επεκταθεί τους επόμενους μήνες και στους ασθενείς σταδίου 3, δηλαδή μετά από την πλήρη χειρουργική αφαίρεση του μελανώματος
Δοσολογία και τρόπος χορήγησης
Η θεραπεία πρέπει να ξεκινά και να παρακολουθείται από ειδικευμένους ιατρούς με εμπειρία στη θεραπεία του καρκίνου.
Το συνιστώμενο σχήμα του YERVOY είναι 3 mg/kg που χορηγούνται ενδοφλεβίως μέσα σε διάστημα 90 λεπτών κάθε 3 εβδομάδες για σύνολο 4 δόσεων.
Η ποσότητα του ipilimumab που θα σας χορηγηθεί θα υπολογιστεί με βάση το σωματικό σας βάρος.
Ανάλογα με τη δόση σας, μέρος ή ολόκληρο το περιεχόμενο του φιαλιδίου του ipilimumab μπορεί να αραιωθεί με ενέσιμο διάλυμα χλωριούχου νατρίου 9 mg/ml (0,9%) ή ενέσιμο διάλυμα γλυκόζης 50 mg/ml (5%) πριν από τη χρήση. Μπορεί να χρειαστούν περισσότερα από ένα φιαλίδια για να παρασκευαστεί η απαιτούμενη δόση.
Θα λάβετε θεραπεία με το ipilimumab μια φορά κάθε 3 εβδομάδες, για σύνολο 4 δόσεων. Ίσως παρατηρήσετε την εμφάνιση νέων βλαβών ή την ανάπτυξη ήδη υπαρχουσών βλαβών στο δέρμα σας, που μπορεί να είναι αναμενόμενες όταν λαμβάνετε θεραπεία με ipilimumab.
Οι ασθενείς πρέπει να λάβουν ολόκληρο το σχήμα επαγωγής (4 δόσεις) όπως είναι ανεκτό, ανεξάρτητα από την εμφάνιση νέων βλαβών ή την περαιτέρω ανάπτυξη ήδη υπαρχουσών βλαβών. Αξιολογήσεις της ανταπόκρισης του όγκου πρέπει να διεξάγονται μόνο μετά από την ολοκλήρωση της θεραπείας επαγωγής.
Έλεγχοι της ηπατικής λειτουργίας (LFT) και έλεγχοι της λειτουργίας θυρεοειδούς πρέπει να αξιολογούνται στην έναρξη και πριν από κάθε δόση ipilimumab. Επιπροσθέτως, τυχόν σημεία ή συμπτώματα ανεπιθύμητων αντιδράσεων που συνδέονται με το ανοσοποιητικό, συμπεριλαμβανομένης της διάρροιας και της κολίτιδας, πρέπει να αξιολογούνται κατά τη διάρκεια της θεραπείας με ipilimumab.
Οριστική διακοπή της θεραπείας ή καθυστέρηση δόσεων Η αντιμετώπιση των ανεπιθύμητων αντιδράσεων που συνδέονται με το ανοσοποιητικό μπορεί να απαιτεί την καθυστέρηση μιας δόσης ή την οριστική διακοπή της θεραπείας με ipilimumab και την εισαγωγή συστηματικής αγωγής με υψηλές δόσεις κορτικοστεροειδών.
Δεν συνιστάται μείωση της δόσης.
Ηλικιωμένοι
Δεν αναφέρθηκαν συνολικά διαφορές στην ασφάλεια ή αποτελεσματικότητα μεταξύ ηλικιωμένων ασθενών (≥ 65 ετών) και νεότερων ασθενών (< 65 ετών). Δεν είναι απαραίτητη η προσαρμογή της δόσης σε αυτό τον πληθυσμό.
Νεφρική δυσλειτουργία
Δεν απαιτείται προσαρμογή της δόσης σε ασθενείς με ήπια ή μέτρια νεφρική δυσλειτουργία.
Ηπατική δυσλειτουργία
Δεν απαιτείται προσαρμογή της δόσης σε ασθενείς με ήπια ηπατική δυσλειτουργία.
Ανεπιθύμητες ενέργειες
Όπως όλα τα φάρμακα, έτσι και αυτό το φάρμακο μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες, αν και δεν παρουσιάζονται σε όλους τους ανθρώπους. Ο ογκολόγος σας θα τις συζητήσει μαζί σας και θα σας εξηγήσει τους κινδύνους και τα οφέλη της θεραπείας σας.
Το ipilimumab σχετίζεται με φλεγμονώδεις ανεπιθύμητες αντιδράσεις που προκύπτουν από αυξημένη ή εκτεταμένη δραστηριότητα του
ανοσοποιητικού (ανεπιθύμητες αντιδράσεις που συνδέονται με το ανοσοποιητικό) και πιθανόν σχετίζονται με το μηχανισμό δράσης του.
Ανεπιθύμητες αντιδράσεις που συνδέονται με το ανοσοποιητικό που μπορεί να είναι σοβαρές ή απειλητικές για τη ζωή, είναι πιθανό να συμπεριλαμβάνουν γαστρεντερικές, ηπατικές, δερματικές, νευρολογικές, ενδοκρινολογικές ή άλλων οργανικών συστημάτων.
Ενώ οι περισσότερες ανεπιθύμητες αντιδράσεις που συνδέονται με το ανοσοποιητικό εμφανίστηκαν κατά την περίοδο χορήγησης του φαρμάκου έχει επίσης αναφερθεί εκδήλωση μήνες μετά από την τελευταία δόση του ipilimumab. Εκτός αν προσδιοριστεί διαφορετική αιτιολογία, η διάρροια, η αυξημένη συχνότητα κενώσεων, το αίμα στα κόπρανα, οι αυξήσεις των ηπατικών δεικτών, το εξάνθημα και η ενδοκρινοπάθεια πρέπει να θεωρηθούν φλεγμονώδεις και να συνδέονται με το ipilimumab.
Η πρώιμη διάγνωση και η κατάλληλη διαχείριση είναι απαραίτητες για την ελαχιστοποίηση απειλητικών για τη ζωή επιπλοκών. Συστηματική εισαγωγή υψηλών δόσεων κορτικοστεροειδών με ή χωρίς επιπρόσθετη ανοσοκατασταλτική θεραπεία είναι πιθανό να απαιτηθεί για την αντιμετώπιση σοβαρών ανεπιθύμητων αντιδράσεων που συνδέονται με το ανοσοποιητικό.
Σημαντικά πράγματα που πρέπει να θυμάστε σχετικά με τις ανεπιθύμητες ενέργειες:
• Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν παρουσιάζουν όλες τις αναφερόμενες παρενέργειες του ipilimumab.
• Οι παρενέργειες είναι συχνά προβλέψιμες όσον αφορά την έναρξη και τη διάρκειά τους.
• Μερικές παρενέργειες μπορεί να εμφανιστούν εβδομάδες ή και μήνες μετά το τέλος της θεραπείας.
• Οι παρενέργειες είναι σχεδόν πάντα αναστρέψιμες και θα υποχωρήσουν όταν η θεραπεία ολοκληρωθεί.
• Υπάρχουν πολλές επιλογές που θα βοηθήσουν στη διαχείριση και την αποφυγή της επιδείνωσης των παρενεργειών.
• Δεν υπάρχει καμία σχέση μεταξύ της παρουσίας ή της σοβαρότητας των παρενεργειών και την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου.
Οι ακόλουθες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι συχνές (εμφανίζονται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 10%) σε ασθενείς που λαμβάνουν ipilimumab.
• δερματικό εξάνθημα, κνησμός
• αίσθημα κόπωσης ή αδυναμίας, αντίδραση στο σημείο της ένεσης, πυρετός
Ενημερώστε αμέσως τον ογκολόγο σας εάν εμφανίσετε κάποια από αυτές τις ανεπιθύμητες ενέργειες. Μην προσπαθήσετε να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματά σας με άλλα φάρμακα.
Παρενέργειες λιγότερο συχνές (εμφανίζονται στο 1 - 10 %) των ασθενών που λαμβάνουν ipilimumab:
• πόνος από τον όγκο
• υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα που μπορεί να προκαλέσει κόπωση ή αύξηση σωματικού βάρους,
• υπολειτουργία της υπόφυσης
• αφυδάτωση
• σύγχυση
• βλάβη στα νεύρα (που προκαλεί πόνο, αδυναμία και κράμπες), ζάλη, πονοκέφαλος
• θαμπή όραση, πόνος στα μάτια
• χαμηλή αρτηριακή πίεση, προσωρινή ερυθρότητα στο πρόσωπο και στο λαιμό, αίσθημα έντονης ζέστης με εφίδρωση και ταχυκαρδία
• λαχάνιασμα, βήχας
• αιμορραγία του στομάχου ή του εντέρου, φλεγμονή των εντέρων (κολίτιδα), δυσκοιλιότητα, αίσθημα καύσους στομάχου, στομαχικό πόνο
• μη φυσιολογική λειτουργία του ήπατος
• φλεγμονή της εσωτερικής επιφάνειας ενός συγκεκριμένου οργάνου
• φλεγμονή και ερυθρότητα του δέρματος, αλλαγή του χρώματος του δέρματος σε κηλίδες (λεύκη), κνίδωση (κνησμώδες, τραχύ εξάνθημα), απώλεια ή αδυνάτισμα των μαλλιών, υπερβολική νυχτερινή εφίδρωση, ξηροδερμία
• μυαλγία και αρθραλγία, μυϊκοί σπασμοί
• ρίγη, έλλειψη ενέργειας, οίδημα, πόνος
• συμπτώματα που μοιάζουν με γρίππη
• απώλεια βάρους
Ενημερώστε αμέσως το γιατρό σας εάν εμφανίσετε κάποια από αυτές τις ανεπιθύμητες ενέργειες. Μην προσπαθήσετε να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματά σας με άλλα φάρμακα.
Μια σοβαρή, αλλά όχι συχνή παρενέργεια του ipilimumab μπορεί να είναι μια “υπερβολική“ αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος κατά
των φυσιολογικών κυττάρων. Όταν και εάν παρουσιαστεί αυτή η παρενέργεια, επηρεάζει κυρίως το έντερο, το συκώτι, το δέρμα, τα νεύρα και το ενδοκρινικό σύστημα.
Αυτή η ανοσολογική αντίδραση μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια της θεραπείας, αλλά μπορεί επίσης να εμφανιστεί εβδομάδες ή και μήνες μετά την ολοκλήρωση της αγωγής.
Ο ασθενής πρέπει να παρακολουθείται καθ 'όλη τη διάρκεια της θεραπείας για τη παρουσία συμπτωμάτων όπως διάρροια, εξάνθημα, κοιλιακό άλγος, δύσπνοια και νευροπάθεια αλλά και με εργαστηριακές εξετάσεις για την ηπατική λειτουργία, τη νεφρική λειτουργία και τη λειτουργία του θυρεοειδούς, της υπόφυσης και του παγκρέατος.
Εδώ σας παρουσιάζουμε τις πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες και δεν έχουν συμπεριληφθεί οι πιο σπάνιες. Εάν παρατηρήσετε οποιαδήποτε συμπτώματα, πρέπει να τα συζητήσετε άμεσα με τον ογκολόγο σας. Οι περισσότερες παρενέργειες μπορούν να προληφθούν και να αντιμετωπισθούν από τον ογκολόγο σας με την κατάλληλη αγωγή.
Πότε να αναζητήσετε τον ογκολόγο σας
Επικοινωνήστε με τον ογκολόγο σας αμέσως, μέρα ή νύχτα, εάν αντιμετωπίσετε:
• Πυρετό 38 º C και άνω, ρίγος (πιθανά συμπτώματα λοίμωξης).
• Παρουσία έντονου πρωτοεμφανιζόμενου βήχα ή επιδείνωση ενός βήχα που προϋπήρχε.
• Σημεία και συμπτώματα αντίδρασης στο φάρμακο όπως συριγμό (θορυβώδη αναπνοή), πυρετό, φαγούρα, έντονο βήχα, μπλε ή γκρι χρώμα του δέρματος, ρίγος, οίδημα του προσώπου, των χειλιών, της γλώσσας ή του λαιμού.
• Δυσκολία στην αναπνοή.
• Πόνο ή σφίξιμο στο στήθος.
• Έντονο κοιλιακό άλγος.
• Επίμονο ή ασυνήθιστο πονοκέφαλο, έντονη αδυναμία, ζάλη ή τάση για λιποθυμία
• Αλλαγές στην όραση (θολή ή διπλή όραση), ερυθρότητα ή πόνο στο μάτι.
• Μαύρα κόπρανα ή αίμα στα κόπρανα.
• Κιτρίνισμα του δέρματος ή των ματιών
Τα ακόλουθα συμπτώματα απαιτούν ιατρική φροντίδα, αλλά δεν αποτελούν μια έκτακτη ανάγκη. Επικοινωνήστε με τον ογκολόγο σας μέσα σε 24 ώρες αφού παρατηρήσετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα:
• Εάν δεν είστε σε θέση να φάτε ή να πιείτε για 24 ώρες ή έχετε σημεία και συμπτώματα αφυδάτωσης όπως κόπωση, έντονη δίψα, ξηροστομία, σκούρα και μειωμένα σε ποσότητα ούρα ή ζάλη.
• Ούρα σκούρα ή καφέ (χρώμα τσαγιού).
• Δερματικό εξάνθημα με ή χωρίς κνησμό.
• Μικρές ή μεγάλες φυσαλίδες με διάφανο υγρό στο δέρμα ή / και ξεφλούδισμα του δέρματος.
• Ανορεξία.
• Στοματίτιδα.
• Εάν παρουσιάζετε αιμορραγία ή μώλωπες πιο εύκολα από το φυσιολογικό.
• Ναυτία (η οποία παρεμποδίζει την ικανότητά σας να φάτε και λάβετε υγρά ή την οποιαδήποτε, από του στόματος, φαρμακευτική σας αγωγή)
• Εμετός (περισσότερες από 2-3 φορές σε διάστημα 24 ωρών).
• Διάρροια (3-4 επεισόδια στο 24 ωρο).
• Ασυνήθιστη αδυναμία στα πόδια, τα χέρια ή το πρόσωπο
• Ασυνήθιστη υποτονικότητα, κρυώνετε πιο εύκολα από το φυσιολογικό, αύξηση του σωματικού βάρους ή βραχνάδα στη φωνή, συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού
Πάντα να ενημερώνετε τον ογκολόγο σας εάν παρουσιάσετε οποιαδήποτε συμπτώματα.
Μέτρα προφύλαξης
• Πριν σας χορηγηθεί το YERVOY, ενημερώστε τον ογκολόγο σας
---αν λαμβάνετε οποιαδήποτε φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα, όπως κορτικοστεροειδή. Αυτά τα φάρμακα μπορεί να επηρεάσουν το αποτέλεσμα του ipilimumab. Ωστόσο, όταν είστε σε θεραπεία με ipilimumab, ο ογκολόγος σας μπορεί να σας δώσει
κορτικοστεροειδή ώστε να μειωθούν οι παρενέργειες που έχετε με ipilimumab.
---αν λαμβάνετε οποιαδήποτε φάρμακα που σταματούν την πήξη του αίματος (αντιπηκτικά). Αυτά τα φάρμακα μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα αιμορραγίας στο στομάχι ή στο έντερο, η οποία είναι μια παρενέργεια του ipilimumab.
• Πριν την έναρξη της θεραπείας με ipilimumab φροντίστε να ενημερώσετε τον ογκολόγο σας για άλλα φάρμακα που λαμβάνετε.
• Μην εμβολιάζεστε κατά τη διάρκεια της θεραπείας χωρίς την έγκριση του ογκολόγου σας.
• Ενημερώστε τον ογκολόγο σας εάν υπάρχει η πιθανότητα να είστε έγκυος πριν από την έναρξη αυτής της θεραπείας.
• Για τους άνδρες και τις γυναίκες: Πρέπει να χρησιμοποιείτε μία αποτελεσματική μέθοδο αντισύλληψης (όπως προφυλακτικά) κατά τη διάρκεια της θεραπείας ώστε να αποφευχθεί μια πιθανή εγκυμοσύνη. Αποτελεσματική αντισύλληψη πρέπει να χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της θεραπείας και για 6 μήνες μετά τη θεραπεία.
• Μην θηλάζετε ενώ λαμβάνετε ipilimumab.
Συμβουλές αυτοφροντίδας
• Πίνετε τουλάχιστον δύο έως τρία λίτρα υγρών καθημερινά, εκτός εάν υπάρχουν αντίθετες οδηγίες από τον ογκολόγο σας λόγω συνοδών προβλημάτων υγείας.
• Εάν παρουσιάσετε ναυτία, λάβετε τακτικά τα αντιεμετικά φάρμακα που σας συνταγογράφησε ο ογκολόγος σας και τρώτε μικρά και συχνά γεύματα.
• Αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο. Χρησιμοποιήστε αντηλιακό με τουλάχιστον 50 βαθμούς προστασίας (ή μεγαλύτερο) και προστατευτική ενδυμασία.
• Μπορεί να βρίσκεστε σε κίνδυνο λοίμωξης γι' αυτό προσπαθήστε να αποφύγετε τους πολυσύχναστους χώρους και τα άτομα με ιώσεις (κρυολόγημα, γρίπη, παιδικές ιώσεις και άλλα). Εάν παρουσιάσετε πυρετό, ρίγη ή οποιαδήποτε άλλα σημεία λοίμωξης ενημερώστε αμέσως τον ογκολόγο σας.
• Η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών πρέπει να περιορίζεται στο ελάχιστο ή να αποφεύγεται εντελώς. Θα πρέπει να το συζητήσετε με τον ογκολόγο σας.
• Χρησιμοποιήστε ηλεκτρική ξυριστική μηχανή για να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος αιμορραγίας.
• Πλένετε τα χέρια σας συχνά.
• Για τη πρόληψη και τη θεραπεία πληγών στη στοματική κοιλότητα, χρησιμοποιήστε μαλακή οδοντόβουρτσα και κάντε πλύσεις με στοματικά διαλύματα που δεν περιέχουν αλκοόλ. Θα βοηθήσει στη πρόληψη και την αντιμετώπιση των ελκών στο στόμα η χρήση μιας μαλακής οδοντόβουρτσας καθώς και οι καθημερινές πλύσεις, 6-7 φορές την ημέρα, του στόματος με σοδόνερο (ένα κουταλάκι του γλυκού μαγειρική σόδα
και / ή 1/2 έως 1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι σε 250ml νερό) (για περισσότερες πληροφορίες δείτε το τμήμα μας “παρενέργειες της θεραπείας-
στοματίτιδα”).
• Αποφύγετε αθλητικές δραστηριότητες που θα μπορούσαν να σας προκαλέσουν τραυματισμό.
• Ακολουθήστε την αντιδιαρροϊκή φαρμακευτική αγωγή, όπως σας συνταγογράφησε ο ογκολόγος σας.
• Τρώτε τροφές που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της διάρροιας (για περισσότερες πληροφορίες δείτε το τμήμα μας “παρενέργειες της θεραπείας- διάρροια”).
• Να ξεκουράζεστε τακτικά και όποτε αισθάνεστε ότι το χρειάζεστε.
• Διατηρήστε μια σωστή, θρεπτική και υγιεινή διατροφή.
• Προσπαθήστε να τηρείτε μια καθημερινή ελαφριά άσκηση, όπως 20 με 30 λεπτά χαλαρό περπάτημα.
Εάν παρουσιάσετε οποιαδήποτε συμπτώματα, φροντίστε να ενημερώσετε τον ογκολόγο σας. Μπορεί να σας συνταγογραφήσει φάρμακα ή να σας δώσει απλές πρακτικές συμβουλές που θα σας βοηθήσουν στη διαχείριση και την αντιμετώπιση τους.
Παρακολούθηση και έλεγχος ενώ λαμβάνεται ipilimumab
Θα πρέπει να παρακολουθείστε τακτικά από τον ογκολόγο σας όσο θα λαμβάνετε ipilimumab προκειμένου να ελεγχθούν και να αντιμετωπισθούν έγκαιρα οι πιθανές παρενέργειες.
Θα υποβάλλεστε σε τακτικές αιματολογικές εξετάσεις οι οποίες περιλαμβάνουν γενική εξέταση αίματος, ηλεκτρολύτες, εξετάσεις νεφρικής και ηπατικής λειτουργίας και εξετάσεις που αφορούν τη λειτουργία του ενδοκρινικού συστήματος. Εκτός από τις αιματολογικές εξετάσεις ο έλεγχος θα πρέπει να περιλαμβάνει τη φυσική εξέταση αλλά και απεικονιστικές εξετάσεις για τον έλεγχο της ανταπόκρισης της νόσου στη θεραπεία.
Σας συνιστούμε να μιλήσετε με τον ογκολόγο σας για οποιαδήποτε ιατρική κατάσταση αντιμετωπίζετε είτε ως αποτέλεσμα της θεραπείας είτε ως αποτέλεσμα της νόσου. Οι πληροφορίες που περιέχονται σε αυτή την ιστοσελίδα είναι χρήσιμες και ενημερωτικές, αλλά, σε καμία περίπτωση, δεν υποκαθιστούν τη συμβουλή του θεράποντος ογκολόγου.