.
Σε αυτή τη σελίδα Προειδοποιητικά σημεία του μελανώματος Τρόποι διάγνωσης του μελανώματος |
| Δείτε επίσης
Παράγοντες που επηρεάζουν την εξέλιξη και τις επιλογές θεραπεία
|
Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΜΕΛΑΝΩΜΑΤΟΣ
Η τακτική εξέταση του δέρματος και η εφαρμογή των κανόνων αντηλιακής προστασίας αποτελούν τον αποτελεσματικότερο τρόπο για την έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη του μελανώματος. Ορισμένα ιδιαίτερα γνωρίσματα, μπορούν να μας βοηθήσουν να ξεχωρίσουμε το μελάνωμα από τους συνήθεις σπίλους και να εντοπίσουμε το πρόβλημα σε πρώιμο στάδιο.
Το μελάνωμα μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιαδήποτε σημείο της δερματικής επιφάνειας, ακόμα και σε περιοχές που δεν τις "βλέπει" ο ήλιος, όπως τους γλουτούς, τα πόδια, τα νύχια, και σε σπανιότερες ακόμα περιπτώσεις στα γεννητικά όργανα.
Προειδοποιητικά σημεία του μελανώματος
Κλινική εικόνα:
Το μελάνωμα είναι ένας κακοήθης όγκος που προέρχεται από τη κακοήθη εξαλλαγή των μελανοκυττάρων της επιδερμίδας.
Στη αρχική φάση εξέλιξής του, τα καρκινικά κύτταρα του μελανώματος αναπτύσσονται οριζόντια στην επιφάνεια του δέρματος χωρίς να εισέρχονται βαθύτερα στο δέρμα. Η φάση αυτή διαρκεί από λίγους μήνες έως και λίγα έτη.
Στη συνέχεια, τα κύτταρα του μελανώματος αναπτύσσονται κάθετα εντός του δέρματος και διηθούν τα βαθύτερα στρώματα του δέρματος, αυξάνοντας την πιθανότητα μετάστασης στους λεμφαδένες και στα εσωτερικά όργανα.
Αυτή η διφασική βιολογική εξέλιξη αποτελεί και την "αχίλλειο πτέρνα" του μελανώματος: η έγκαιρη αναγνώρισή του στην αρχική (επιφανειακή) φάση εξάπλωσης και η χειρουργική του αφαίρεσή μπορεί να επιφέρουν και την πλήρη ίαση, ενώ η διάγνωσή του στα πιο προχωρημένα στάδια, όταν το μελάνωμα διεισδύει βαθύτερα στο δέρμα, συνοδεύεται από μεγαλύτερη πιθανότητα διασποράς και δυσμενέστερη πρόγνωση.
Το μελάνωμα συνήθως εμφανίζεται με μια αλλαγή στο μέγεθος, τη μορφή ή το χρώμα ενός ήδη υπάρχοντος σπίλου ("ελιάς"). Μπορεί επίσης να παρουσιαστεί ως νέος σπίλος, ο οποίος είναι μαύρος, σκουρόχρωμος και έχει γενικότερα "ανώμαλη όψη".
Τα 5 πρώτα γράμματα της αλφαβήτου αποτελούν ένα οδηγό για τα προειδοποιητικά σημεία εμφάνισης του μελανώματος.
Α εκφράζει την ασυμμετρία (ASYMMETRY)
Β εκφράζει το όριο (BORDER)
C εκφράζει το χρώμα (COLOR)
D εκφράζει τη διάμετρο (DIAMETER)
E εκφράζει την εξέλιξη ή την αλλαγή (EVOLVING)
ΑΣΥΜΜΕΤΡΙΑ:
Καλοήθης: Αυτός ο καλοήθης σπίλος δεν είναι ασύμμετρος. Αν διχοτομήσεις τη βλάβη, τα δύο κομμάτια θα είναι όμοια, πράγμα που σημαίνει ότι είναι συμμετρικά.
Κακοήθης: Αν διχοτομήσεις αυτό τον σπίλο, τα δύο μισά δεν θα ταιριάζουν, πράγμα που σημαίνει ότι είναι ασύμμετρος και αποτελεί προειδοποιητικό σημείο μελανώματος.
ΟΡΙΟ:
Καλοήθης: Ένας καλοήθης σπίλος έχει λεία και ομαλά όρια.
Κακοήθης: Τα όρια ενός πρώιμου μελανώματος τείνουν να είναι ανώμαλα. Τα άκρα μπορεί να είναι ανάγλυφα ή οδοντωτά.
ΧΡΩΜΑ:
Καλοήθης: Οι περισσότερες καλοήθεις σπίλοι έχουν όλοι το ίδιο χρώμα, συχνά μια καφεοειδή απόχρωση.
Κακοήθης: Η χρωματική ποικιλία είναι ένα άλλο προειδοποιητικό σημείο. Μία σειρά από διαφορετικές αποχρώσεις του καφέ, του μαυρισμένου από τον ήλιο, ή του μαύρου είναι δυνατόν να εμφανιστούν. Το μελάνωμα μπορεί επίσης να γίνει κόκκινο, άσπρο ή μπλε.
ΔΙΑΜΕΤΡΟΣ:
Καλοήθης: Οι καλοήθεις σπίλοι έχουν συνήθως μικρότερη διάμετρο από τους κακοήθεις.
Κακοήθης: Τα μελανώματα είναι συνήθως μεγαλύτερα από τη γομολάστιχα του μολυβιού σου (1/4 της ίντσας ή 6 χιλιοστά), αλλά μπορεί μερικές φορές να είναι μικρότερα όταν πρωτο - ανακαλύπτονται.
ΕΞΕΛΙΞΗ:
Καλοήθης: Οι απλοί καλοήθεις σπίλοι παραμένουν αμετάβλητοι με την πάροδο του χρόνου. Ανησύχησε όταν ένας σπίλος αρχίζει να εξελίσσεται ή να αλλάζει με οποιονδήποτε τρόπο.
Κακοήθης: Όταν ένας σπίλος εξελίσσεται, επισκεφθείτε ένα δερματολόγο. Οποιαδήποτε αλλαγή -σε μέγεθος, σχήμα, χρώμα, έπαρμα ή άλλο χαρακτηριστικό, ή οποιοδήποτε νέο σύμπτωμα, όπως αιμορραγία, κνησμός ή σχηματισμός κρούστας, υποδεικνύουν κίνδυνο.
Πηγή : http://www.skincancer.org/
Διάγνωση
Ατομικό και οικογενειακό ιστορικό
Ο ογκολόγος σας θα σας ρωτήσει εάν στο παρελθόν εσείς ή κάποιο μέλος της οικογένεια σας παρουσίασε μελάνωμα.
Η φυσική εξέταση
Περιλαμβάνει τη λεπτομερή και ακριβή επισκόπηση της πρωτοπαθούς βλάβης συγκεκριμένα της διαμέτρου, του χρώματος, της οζώδους ή επιφανειακής επέκτασης, των ανώμαλων ορίων της βλάβης, της προΰπαρξης σπίλου, της ύπαρξης δορυφόρων βλαβών και επιχώριων λεμφαδενικών ομάδων.
Δερματοσκόπηση:
Είναι μια μη επεμβατική, ανώδυνη διαγνωστική μέθοδος η οποία γίνεται με τη χρήση ενός μικρού φακού, του δερματοσκοπίου χειρός, μέσω του οποίου μπορούμε να διακρίνουμε σε μεγέθυνση δομές και χαρακτηριστικά της εξεταζόμενης βλάβης που δεν είναι ορατά με το γυμνό μάτι.
Αιματολογικές εξετάσεις:
Ένας πλήρης αιματολογικός έλεγχος θα δώσει στον ογκολόγο σημαντικά στοιχεία τόσο της έκτασης της νόσου όσο και της γενικής κατάστασης της υγείας του ασθενούς.
Απεικονιστικές εξετάσεις:
- Αξονική τομογραφία (CT)
Η υπολογιστική ή αξονική τομογραφία αποτελεί μια μη επεμβατική μέθοδο απεικόνισης των εσωτερικών οργάνων του σώμα-τος.
-Μαγνητική τομογραφία
Ο εξεταζόμενος τοποθετείται εντός ισχυρού μαγνητικού πεδίου (τουλάχιστον 1.5 Tesla-15.000 φορές ισχυρότερο από το μαγνητικό πεδίο της γης).
Η Μαγνητική Τομογραφία είναι μια νέα ιατρική διαγνωστική μέθοδος που χρησιμοποιεί ένα μαγνητικό πεδίο και ραδιοκύματα για να απεικονίσει τα όργανα του ανθρώπινου σώματος.
Δεν χρησιμοποιεί ακτινοβολία Χ και δεν έχει καμία βλαβερή επίδραση στον οργανισμό του ανθρώπου. Είναι ανώδυνη και μπορεί να επαναληφθεί όσο συχνά χρειάζεται χωρίς κίνδυνο.
-PET-CT scan
Η τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (ΡΕΤ) με φθοριωμένη-δεοξυγλυκόζη (18F FDG), βασίζεται στον αυξημένο μεταβολι-σμό της γλυκόζης στα καρκινικά κύτταρα σε σχέση με τα υγιή. Ο συνδυασμός αυτής της τεχνικής με την αξονική τομογραφία μας δίνει μια από τις νεότερες και αποτελεσματικότερες απεικονιστικές εξετάσεις στη διερεύνηση του καρκίνου.
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί προκειμένου να εξετάσουμε την έκταση της νόσου ή μια υπολειπόμενη βλάβη μετά την ολοκλή-ρωση της θεραπείας ώστε να εξακριβωθεί εάν πρόκειται για ουλώδη ιστό ή αν εξακολουθούν να υπάρχουν καρκινικά κύττα-ρα καθώς εξετάζει τη λειτουργικότητα μιας μάζας.
Δεν μπορείτε να φάτε για έξι ώρες πριν από την εξέταση, αν και ενδέχεται να μπορείτε να πιείτε. Η δόση ακτινοβολίας που χρησιμοποιείται είναι πολύ μικρή. Συνήθως χρειάζονται 30-90 λεπτά. Θα είστε σε θέση να πάτε στο σπίτι μετά την εξέταση.
Το PET-CT δεν είναι διαθέσιμο σε κάθε νοσοκομείο και στην Αθήνα υπάρχουν μόλις 5.
Βιοψία και ιστολογική εξέταση:
Η ιστολογική εξέταση είναι η εργαστηριακή εξέταση του αφαιρεθέντος σπίλου κάτω από ένα μικροσκόπιο από έναν παθολογοανατόμο, η οποία
μπορεί να αποκαλύψει την ύπαρξη των καρκινικών κυττάρων μετά την εκτομή του όγκου και είναι ο μόνος σίγουρος τρόπος για να έχουμε την οριστική διάγνωση.
Αρχικά, ένα τοπικό αναισθητικό εγχέεται στη περιοχή που πρόκειται να αφαιρεθεί.
Στη συνέχεια, και αυτό είναι ιδιαιτέρως σημαντικό, ο ύποπτος σπίλος πρέπει να αφαιρείται σε υγιή όρια γύρω και κάτω από τον όγκο (γύρω από τον όγκο πρέπει να αφαιρεθεί και υγιής ιστός ώστε να μην υπάρχουν καρκινικά κύτταρα τόσο στο σημείο της χειρουργικής τομής όσο και σε μια συγκεκριμένη απόσταση από αυτή).
Ανάλογα με το βάθος διήθησης του μελανώματος και την έκτασή του θα ελεγχθούν και οι λεμφαδένες.
Είναι πολύ σημαντικό ότι τόσο η αφαίρεση της ελιάς όσο και η εργαστηριακή εξέταση να πραγματοποιούνται από επαγγελματίες με εμπειρία στη διάγνωση και θεραπεία του μελανώματος.
Η βιοψία µε λεπτή βελόνη (FNΒ) επιτρέπεται µόνον σε µεταστατική νόσο, ενώ αντίθετα συνιστάται να αποφεύγεται σε πρωτοπαθείς όγκους, για το ενδεχόµενο να σχετίζεται µε αιµατογενή διασπορά της νόσου.
Το ‘κάψιµο’ της βλάβης µε µεθόδους κρυοπηξίας ή ακτίνων laser απαγορεύεται σε βλάβη ύποπτη για σπίλο ή µελάνωµα, αφού οδηγεί στην καταστροφή τµήµατος ή του συνόλου της βλάβης, αποκλείοντας ταυτόχρονα το ενδεχόµενο ιστολογικής της εκτίµησης.