.
Σε αυτή τη σελίδα Σταδιοποίηση |
| Δείτε επίσης |
Υπάρχουν τρεις τρόποι με τους οποίους ο καρκίνος εξαπλώνεται στο σώμα
• Μέσω των ιστών, δηλαδή ο καρκίνος διηθεί τους γύρω φυσιολογικούς ιστούς (δέρμα, υποδόριο, οστά ή οποιαδήποτε άλλη δομή βρίσκεται κοντά).
• Μέσα από το λεμφικό σύστημα. Τα καρκινικά κύτταρα εισβάλλουν στα αγγεία του λεμφικού συστήματος και μέσω αυτών μεταφέρεται στους επιχώριους (κοντινούς) λεμφαδένες και σε άλλα μέρη του σώματος (το λεμφικό σύστημα εκτός των άλλων, περιλαμβάνει και ένα δίκτυο αγγείων που μεταφέρει το επιπλέον υγρό των ιστών, προς τη κυκλοφορία του αίματος αφού προηγουμένως, υποχρεωτικά έχει περάσει από τουλάχιστον ένα λεμφαδένα).
• Μέσω του αίματος. Τα καρκινικά κύτταρα εισβάλλουν στα αγγεία που μεταφέρουν το αίμα (φλέβες και αρτηρίες) και μεταφέρονται μέσω αυτών σε άλλα σημεία του σώματος (ήπαρ, πνεύμονες, οστά, εγκέφαλος κ.ά).
Όταν τα καρκινικά κύτταρα ξεφύγουν από την πρωτοπαθή εστία (δηλαδή από το σημείο όπου πρωτοεμφανίστηκαν) με κάποιον από τους προαναφερθέντες τρόπους, προς άλλα μέρη του σώματος, δημιουργούν μια ή περισσότερες δευτεροπαθείς εστίες οι οποίες ονομάζονται μεταστατικές εστίες. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται μετάσταση και αποτελεί το τελευταίο (χειρότερο) στάδιο σε όλους τους τύπους καρκίνου. Σκοπός όλων των θεραπειών είναι να αποφευχθεί η μετάσταση.
Αυτή η μεταστατική εστία είναι πάντα το ίδιο είδος καρκίνου, όπως του πρωτοπαθούς όγκου, ανεξάρτητα σε ποιο όργανο παρουσιάζεται. Για παράδειγμα, αν το μελάνωμα εξαπλωθεί στο ήπαρ (συκώτι), τα καρκινικά κύτταρα που βρίσκουμε στο ήπαρ είναι πάντα κύτταρα που προέρχονται από το δέρμα και χαρακτηρίζεται ως μεταστατικό μελάνωμα και όχι ως καρκίνος του ήπατος.
Σταδιοποίηση
Μετά τη διάγνωση του μελανώματος, οι εξετάσεις που ακολουθούν γίνονται για να διαπιστώσουμε την ακριβή έκταση του εκτός του δέρματος, στους γύρω ιστούς, τους λεμφαδένες και σε άλλα μέρη του σώματος.
Η διαδικασία αυτή αποκαλείται σταδιοποίηση.
Οι πληροφορίες που θα συγκεντρωθούν από τη διαδικασία αυτή θα καθορίσουν το στάδιο της νόσου. Μόλις ο ογκολόγος σας καθορίσει το στάδιο του καρκίνου, μπορεί να αποφασίσει την πλέον κατάλληλη θεραπεία για εσάς.
Εάν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε άλλα όργανα και δομές του σώματος, ονομάζετε μεταστατικός καρκίνος.
Εάν ο καρκίνος έχει επεκταθεί τοπικά στους γύρω ιστούς ονομάζεται τοπικά προχωρημένος.
Όταν ο καρκίνος επανεμφανίζεται μετά από μία αρχικά επιτυχημένη θεραπεία τότε μιλάμε για υποτροπή της νόσου.
Οι εξετάσεις που χρησιμοποιούνται για την σταδιοποίηση είναι:
• Η κλινική εξέταση
• Το αποτέλεσμα της ιστολογικής εξέτασης (περιγράφεται στο «Πληροφορίες που μας δίνει η βιοψία»)
• Απεικονιστικές εξετάσεις (αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία, PET/CT)
Το σύστημα σταδιοποίησης
Το σύστημα σταδιοποίησης TNM χρησιμοποιείται παγκοσμίως. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για διάφορους τύπους καρκίνου.
• T : αναφέρεται στα χαρακτηριστικά του πρωτοπαθούς (αρχικού) όγκου
--Το μέγιστο πάχος ή πάχος Breslow
--Τη μιτωτική δραστηριότητα
--Την παρουσία ή απουσία εξέλκωσης
(περιγράφονται στο «Πληροφορίες που μας δίνει η βιοψία»)
• Ν : αναφέρεται στην ύπαρξη θετικών (διηθημένων από καρκίνο) λεμφαδένων
Καθορίζεται από τη βιοψία του λεμφαδένα φρουρού (αναλύεται στη θεραπεία του μελανώματος «Χειρουργική θεραπεία»
• M : αναφέρεται σε μεταστατική νόσο, όταν ο καρκίνος έχει δηλαδή εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος.
Από το συνδυασμό αυτών προκύπτει το στάδιο της νόσου.
T
T1 : Το μελάνωμα έχει πάχος μικρότερο από ή ίσο με 1.0mm
Τ1a : χωρίς εξέλκωση και μιτωτική δραστηριότητα <1 ανά mm2
T1b : με εξέλκωση ή μιτωτική δραστηριότητα ≥1 ανά mm2
T2 : Το μελάνωμα έχει πάχος από 1,01 mm έως 2 mm
T2a : χωρίς εξέλκωση
T2b : με εξέλκωση
T3 : Το μελάνωμα έχει πάχος από 2,01 mm έως 4 mm
T3a : χωρίς εξέλκωση
T3b : με εξέλκωση
T4 : Το μελάνωμα έχει πάχος μεγαλύτερο από 4 mm
T4a : χωρίς εξέλκωση
T4b : με εξέλκωση
N
N0: Χωρίς μετάσταση στους λεμφαδένες
N1: μετάσταση σε έναν μόνο λεμφαδένα
N2: μετάσταση σε δύο ή τρείς λεμφαδένες
N3: μετάσταση σε τέσσερις ή περισσότερους λεμφαδένες ή ομάδες καρκινικών κυττάρων ανευρίσκονται σε λιγότερο από 2 cm από τον αρχικό
όγκο (δορυφορικές μεταστάσεις) ή κατά τη διαδρομή από τον αρχικό όγκο στους λεμφαδένες (in-transit μετάσταση).
Οι λεμφαδένες, οι δορυφόροι όγκοι και η in-transit μετάσταση καλούνται τοπικο-περιοχικές μεταστάσεις
M:
M0: Χωρίς την παρουσία απομακρυσμένων μεταστάσεων
M1: Με μεταστάσεις στο δέρμα, στον υποδόριο ιστό ή σε απομακρυσμένους λεμφαδένες
M2: Με μεταστάσεις στους πνεύμονες
M3: Με μεταστάσεις σε οποιοδήποτε άλλο όργανο του σώματος εκτός των πνευμόνων, του δέρματος, του υποδορίου ιστού και των απομακρυσμένων λεμφαδένων αλλά με αυξημένη LDH
Όπως προαναφέρθηκε από το συνδυασμό των Τ, Ν και Μ προκύπτει το στάδιο της νόσου:
Στάδιο Ι :
Στάδιο ΙΑ ο όγκος είναι μικρότερος από 1 mm σε πάχος χωρίς εξέλκωση (πληγή)
Στάδιο ΙΒ ο όγκος είναι:
• είτε μέχρι 2 mm πάχος χωρίς εξέλκωση
• είτε μέχρι 1 mm πάχος, αλλά παρουσιάζει εξέλκωση.
Επιπλέον, δεν ανευρίσκονται καρκινικά κύτταρα του όγκου σε λεμφαδένες (Ν0) ούτε μεταστατικές εστίες σε άλλα όργανα του σώματος.
Στάδιο ΙI :
Στάδιο ΙIA :
Ο όγκος είναι
• είτε μέχρι 2 mm πάχος με εξέλκωση
• είτε μέχρι 4 mm πάχος χωρίς εξέλκωση
Στάδιο ΙIB :
Ο όγκος είναι
• είτε μέχρι 4 mm πάχος με εξέλκωση
• είτε με μεγαλύτερο από 4 mm πάχος χωρίς εξέλκωση
Στάδιο ΙIC :
Ο όγκος είναι
μεγαλύτερος από 4 mm πάχος με εξέλκωση
Στάδιο ΙII :
Στο στάδιο III, ο όγκος μπορεί να έχει οποιοδήποτε πάχος, με ή χωρίς εξέλκωση και να ισχύει ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω:
• Ο καρκίνος να έχει εξαπλωθεί σε έναν ή περισσότερους λεμφαδένες.
• Περισσότεροι λεμφαδένες να σχηματίζουν μια ενιαία μάζα.
• Ομάδες καρκινικών κυττάρων να ανευρίσκονται σε λιγότερο από 2 cm από τον αρχικό όγκο (δορυφορικές μεταστάσεις) ή κατά τη διαδρομή από τον αρχικό όγκο στους λεμφαδένες (in-transit μετάσταση).
Στάδιο ΙV :
Ο όγκος έχει εξαπλωθεί:
• είτε πέρα από τους περιοχικούς (κοντινούς) λεμφαδένες σε άλλους απομακρυσμένους λεμφαδένες ή ή σε άλλα σημεία του δέρματος
• είτε σε άλλα όργανα όπως το ήπαρ, τους πνεύμονες ή τον εγκέφαλο
