.

Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού

Αν και δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί πλήρως τι ακριβώς προκαλεί τον καρκίνο του μαστού, υπάρχουν ωστόσο ορισμένοι παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την ασθένεια.

Οτιδήποτε αυξάνει την πιθανότητα ανάπτυξης μιας οποιασδήποτε ασθένειας ονομάζεται παράγοντας κινδύνου. Η ύπαρξη κάποιου παράγοντα κινδύνου δεν σημαίνει ότι η νόσος θα αναπτυχθεί στο 100% των περιπτώσεων καθώς επίσης η απουσία κάποιου παράγοντα κινδύνου δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει πιθανότητα ανάπτυξής του. Οι άνθρωποι που νομίζουν ότι μπορεί να παρουσιάζουν κάποιο παράγοντα κινδύνου πρέπει να το συζητήσουν με έναν ογκολόγο.

Οι δύο βασικότεροι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του μαστού είναι το φύλο καθώς στις γυναίκες είναι 100 φορές συχνότερος από τους

άντρες και η ηλικία αφού στις γυναίκες 20- 29 ετών η πιθανότητα εμφάνισης του είναι 1 στις 2000 γυναίκες, στην ηλικία 40-49 είναι 1 στις 68, ενώ στην ηλικία των 70 και άνω η πιθανότητα είναι 1 στις 8 γυναίκες.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι:

Το οικογενειακό ιστορικό : ο κίνδυνος είναι 2 φορές μεγαλύτερος σε συγγενείς 1ου βαθμού (μητέρα ή αδερφή) γυναικών με καρκίνο μαστού, ενώ είναι ακόμα μεγαλύτερος  (x3) εάν ο καρκίνος παρουσιάστηκε σε προεμμηνοπαυσιακή ηλικία και μικρότερος  (x1,5) εάν παρουσιάστηκε σε μετεμμηνοπαυσιακή ηλικία. Ο κίνδυνος αυξάνει στον ίδιο βαθμό είτε ο καρκίνος παρουσιάστηκε στην οικογένεια της μητέρας είτε σε εκείνη του πατέρα.

Γενετικοί παράγοντες : Ο κληρονομικός καρκίνος του μαστού αντιπροσωπεύει το 5 – 7% επί του συνόλου των καρκίνων μαστού. Τα πιο εκτενώς μελετημένα γονίδια που εμπλέκονται είναι τα BRCA1 και BRCA2 οι μεταλλάξεις των οποίων ευθύνονται και για άλλους τύπους καρκίνου όπως των ωοθηκών, του προστάτη, του παγκρέατος αλλά και του μελανώματος.

-Εάν έχετε μια συγγενή η οποία είχε διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού σε μεγαλύτερη ηλικία, δεν είναι πιθανό ο καρκίνος να οφείλεται σε μια κληρονομική μετάλλαξη ενός γονιδίου του καρκίνου του μαστού.

-Πρέπει να υποπτευθούμε μια γενετική μετάλλαξη η οποία αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού, εάν:

•             υπάρχουν δυο ή περισσότεροι στενοί συγγενείς στην ίδια πλευρά της οικογένειας που εκδήλωσαν καρκίνο του μαστού σε οποιαδήποτε ηλικία 

•             υπάρχει ένας ή περισσότεροι στενοί συγγενείς που ανέπτυξαν καρκίνο του μαστού κάτω από την ηλικία των 45 

•             υπάρχει ένας ή περισσότεροι στενοί συγγενείς με καρκίνο του μαστού και στους δύο μαστούς

•             υπάρχει ένας ή περισσότεροι στενοί συγγενείς με καρκίνο του μαστού και άλλος συγγενής στην ίδια πλευρά της οικογένειας με καρκίνο ωοθηκών ή ένας συγγενής με καρκίνο μαστού και ωοθηκών στον ίδιο άνθρωπο.

Στενοί συγγενείς, ονομάζονται  οι συγγενείς πρώτου βαθμού, δηλαδή οι γονείς, τα παιδιά, οι αδελφές και οι αδελφοί.

Τα οιστρογόνα (ενδογενή) :

Τα οιστρογόνα είναι ορμόνες που παράγονται από τον γυναικείο οργανισμό (ενδογενή). Βοηθούν το σώμα να αναπτύξει και να διατηρήσει τα γυναικεία χαρακτηριστικά. Η έκθεση στα οιστρογόνα για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Τα επίπεδα οιστρογόνων στον οργανισμό είναι υψηλότερα κατά τη διάρκεια της ζωής όπου η γυναίκα έχει έμμηνο ρύση ενώ μειώνονται μετά την εμμηνόπαυση.

Η έκθεση μιας γυναίκας στα οιστρογόνα αυξάνεται με τους εξής τρόπους:

•             Πρόωρη εμμηναρχή : η έναρξη της εμμήνου ρύσεως σε ηλικία μικρότερη των 12 ετών αυξάνει το χρονικό διάστημα όπου ο μαστός είναι εκτεθειμένος στα οιστρογόνα. 

•             Καθυστερημένη εμμηνόπαυση : καθώς επίσης αυξάνει τη διάρκεια έκθεσης στα οιστρογόνα. 

•             Προχωρημένη και ολοκληρωμένη εγκυμοσύνη : Επειδή τα επίπεδα οιστρογόνων είναι χαμηλότερα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ο ιστός του μαστού είναι περισσότερο εκτεθειμένος στα οιστρογόνα στις γυναίκες που μένουν έγκυες για πρώτη φορά μετά την ηλικία των 30 ή που δεν θα κυοφορήσουν ποτέ. Τα επίπεδα των οιστρογόνων παραμένουν επίσης χαμηλότερα και κατά τη διάρκεια του θηλασμού. 

•             Εκτός από τα ενδογενή οιστρογόνα, η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης αυξάνει την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.

Προηγηθείσα ακτινοβόληση :

γυναίκες που έχουν ακτινοβοληθεί στο θώρακα για κάποιου τύπου κακοήθεια παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο.

Γυναίκες με παλαιότερο ιστορικό καρκίνου του μαστού ή άλλων καλόηθων ή προκαρκινικών καταστάσεων: Οι γυναίκες που παρουσίασαν στο παρελθόν καρκίνο του μαστού και ο οποίος αντιμετωπίσθηκε με επιτυχία συνεχίζουν να διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να αναπτύξουν και δεύτερο καρκίνο του μαστού.

Το κάπνισμα, η παχυσαρκία (μετά την εμμηνόπαυση, το σωματικό λίπος είναι η κύρια πηγή των οιστρογόνων. Έτσι, εάν είστε υπέρβαρες, το

επίπεδο των οιστρογόνων στο σώμα σας μπορεί να είναι υψηλότερο και ο κίνδυνος για καρκίνο μαστού μεγαλύτερος), η διατροφή υψηλού περιεχομένου σε λιπαρά, οι πυκνοί μαστοί (όταν το στήθος δηλαδή ως επί το πλείστον αποτελείται από αδενικό και συνδετικό ιστό με ελάχιστο

λιπώδη ιστό, η  υψηλή  πυκνότητα  υποδηλώνει αυξημένα  επίπεδα  οιστρογόνων ή αυξημένη  ευαισθησία  του  μαστού  σε  αυτά) και η καθιστική ζωή προδιαθέτουν στην ανάπτυξη καρκίνου του μαστού.