.

Θεραπευτικές επιλογές

Το νεφροκυτταρικό καρκίνωμα είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό στις μη χειρουργικές θεραπευτικές προσεγγίσεις, όπως η ακτινοβολία και η κλασσική χημειοθεραπεία.

Από το 2005, με την έναρξη χορήγησης της στοχευμένης θεραπείας στον καρκίνο του νεφρού τα στατιστικά στοιχεία για την επιβίωση των ασθενών με σταδίου 4 καρκίνο του νεφρού άλλαξαν θεαματικά ενώ πλέον, από το 2019, έχει ενσωματωθεί στη στοχευμένη θεραπεία και η

ανοσοθεραπεία ως πρώτης γραμμής θεραπεία προσφέροντας σημαντική παράταση ζωής, ακόμα και ίαση.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι θεραπείας για τους ασθενείς με καρκίνο του νεφρού

Χειρουργική

Ριζική νεφρεκτομή

Το ριζικό χειρουργείο μπορεί να προσφέρει το επιθυμητό ογκολογικά αποτέλεσμα της ίασης της νόσου σε ένα μεγάλο ποσοστό των ασθενών. Η πιθανότητα ίασης με τη χειρουργική εξαίρεση εξαρτάται πρωταρχικά από το στάδιο του όγκου και δευτερευόντως από το βαθμό διαφοροποίησής του και τα άλλα ιστολογικά χαρακτηριστικά του καρκινικού κυττάρου.

Θεραπεία εκλογής για τον εντοπισμένο νεφροκυτταρικό καρκίνο αποτελεί η ριζική νεφρεκτομή με στόχο το βέλτιστο ογκολογικό αποτέλεσμα και την αποφυγή διασποράς καρκινικών κυττάρων κατά τους χειρισμούς παρασκευής του νεφρού.

Αφαιρείται ο νεφρός με την περιτονία Gerota, το περινεφρικό λίπος, οι τοπικοί λεμφαδένες και το σύστοιχο επινεφρίδιο.

Mερική νεφρεκτομή

Σε περίπτωση ύπαρξης περιφερικού όγκου, μικρότερου των 4 εκατοστών, αυτός μπορεί να αφαιρεθεί με μερική νεφρεκτομή.

Σε περιπτώσεις ανάπτυξης νεφροκυτταρικού καρκινώματος σε μονήρη νεφρό (δηλαδή σε ασθενείς που στο παρελθόν έχουν χάσει τον έναν νεφρό) ή σε αμφοτερόπλευρη εντοπισή του (δηλαδή ο όγκος να βρίσκεται και στους δύο νεφρούς) ή σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια (περιορισμένη νεφρική λειτουργία) η μερική νεφρεκτομή μπορεί να έχει ιδιαίτερη θέση.

Η επινεφριδιεκτομή είναι επιβεβλημένη στην περίπτωση προεγχειρητικής απόδειξης συμμετοχής του επινεφριδίου, η σε ευμεγέθη όγκο του άνω πόλου του νεφρού.

Ο λεμφαδενικός καθαρισμός των λεμφαδένων των νεφρικών πυλών αν και είναι ένα χρήσιμο διαγνωστικό εργαλείο για τον ακριβή προσδιορισμό του σταδίου της νόσου, δεν αλλάζει την επιβίωση των ασθενών.

Ορισμένα χαρακτηριστικά του όγκου όπως ο βαθμός κακοήθειας, η σαρκωματοειδής αρχιτεκτονική του όγκου, το μέγεθος και το στάδιο του όγκου και η παρουσία νέκρωσης στον όγκο μπορούν να προβλέψουν τη πιθανότητα ύπαρξης λεμφαδενικών μεταστάσεων.

Η αξιολόγηση των λεμφαδένων προεγχειρητικά γίνεται με την αξονική ή τη μαγνητική τομογραφία ενώ κατά τη διάρκεια του χειρουργείου ο χειρουργός μπορεί με την ψηλάφηση να ελέγξει τους λεμφαδένες.

Στοχευμένη θεραπεία 

Οι θεραπείες αυτές στοχεύουν σε συγκεκριμένες δομές και μόρια των καρκινικών κυττάρων αναστέλλοντας την εξέλιξη του καρκίνου. Είναι κατά κάποιο τρόπο «έξυπνα φάρμακα» γιατί στοχεύουν στα καρκινικά κύτταρα αφήνοντας “σχεδόν” ανεπηρέαστα τα φυσιολογικά κύτταρα του οργανισμού. Έτσι  η θεραπεία γίνεται από τη μία περισσότερο “στοχευμένη” και από την άλλη λιγότερο τοξική.

Tο βασικό πλεονέκτημα των θεραπειών αυτών είναι διπλό. Αφενός προσφέρουν σημαντικό όφελος στην επιβίωση των ασθενών, αφετέρου είναι σε γενικές γραμμές καλύτερα ανεκτά και προσφέρουν καλύτερη ποιότητα ζωής.

Η στοχευμένη θεραπεία κατά του καρκίνου του νεφρού χρησιμοποιείται τη τελευταία δεκαετία με εκπληκτικά αποτελέσματα, βελτιώνοντας θεαματικά τα στατιστικά στοιχεία για την επιβίωση των ασθενών με σταδίου 4 καρκίνο του νεφρού.

Σήμερα, η φαρμακευτική αγωγή με στοχευμένη θεραπεία χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του καρκίνου του νεφρού σταδίου 4, δηλαδή για όγκους που δεν μπορούν να εξαιρεθούν πλήρως με τη χειρουργική επέμβαση, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη μελέτες με σκοπό να διαπιστωθεί η χρησιμότητα των ίδιων σε ασθενείς με καρκίνο του νεφρού χαμηλότερου σταδίου.

Τα βασικά φάρμακα στοχευμένης θεραπείας που χρησιμοποιούνται στον καρκίνο του νεφρού

•             Sutent (sunitinib)

•             Torisel (temsirolimus) 

•             Avastin (bevasizumab)

•             Votrient (pazopanib)

•             Inlyta (axitinib)

•             Nexavar (sorafenib)

•             Afinitor (everolimus)

Επιλέξτε κάποιο από τα παραπάνω φάρμακα για να δείτε λεπτομέρειες για τη χορήγηση του φαρμάκου, τις παρενέργειες του και τον τρόπο αντιμετώπισης τους.

Ανοσοθεραπεία

Στις Η.Π.Α έχει εγκριθεί, για την αντιμετώπιση του προχωρημένου καρκίνου του νεφρού ένα από πιο ελπιδοφόρα νέα φάρμακα ανοσοθεραπείας, το OPDIVO (nivolumab), το οποίο όμως στην Ελλάδα δεν έχει ακόμα λάβει την έγκριση του ΕΟΦ και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ασθενείς με καρκίνο του νεφρού. 

Θεραπευτικές επιλογές ανά στάδιο

Στάδιο Ι

Η μερική νεφρεκτομή, κυρίως σε όγκους μικρότερους από 4 εκατοστά, ή η ριζική νεφρεκτομή είναι η θεραπεία εκλογής στην αντιμετώπιση του καρκίνου του νεφρού σταδίου 1, χωρίς να χορηγείται μετά την επέμβαση καμία συστηματική αγωγή.

Μετά την επέμβαση επομένως ο ασθενής θα βρίσκεται σε προσεκτική παρακολούθηση από τον ογκολόγο με :

  • Κλινική εξέταση, εξετάσεις αίματος, αξονική ή μαγνητική τομογραφία ανά εξάμηνο για τα δύο πρώτα χρόνια και μετά ανά έτος για περισσότερα από 5 έτη από την αρχική διάγνωση.
  • Σπινθηρογράφημα οστών κάθε χρόνο.

Σε περίπτωση επανεμφάνισης της νόσου (υποτροπή) ο ασθενής θα λάβει συστηματική αγωγή με στοχευμένη θεραπεία.

Σε ορισμένες περιπτώσεις η νόσος που επανεμφανίζεται μπορεί εκ νέου να αφαιρεθεί χειρουργικά πριν τη χορήγηση της φαρμακευτικής αγωγής.

Στάδιο ΙΙ και στάδιο ΙΙΙ

Η ριζική νεφρεκτομή είναι συνήθως η θεραπεία εκλογής στην αντιμετώπιση του καρκίνου του νεφρού σταδίου 2 και 3, χωρίς να χορηγείται μετά την επέμβαση καμία συστηματική αγωγή.

Μετά την επέμβαση επομένως ο ασθενής θα βρίσκεται σε προσεκτική παρακολούθηση από τον ογκολόγο με :

  • Φυσική εξέταση, εξετάσεις αίματος, αξονική ή μαγνητική τομογραφία κάθε 3 με 6 μήνες για τα τρία πρώτα χρόνια και μετά ανά έτος για περισσότερα από 5 έτη από την αρχική διάγνωση.
  • Σπινθηρογράφημα οστών κάθε χρόνο.

Σε περίπτωση επανεμφάνισης της νόσου (υποτροπή) ο ασθενής θα λάβει συστηματική αγωγή με στοχευμένη θεραπεία.

Σε ορισμένες περιπτώσεις η νόσος που επανεμφανίζεται μπορεί εκ νέου να αφαιρεθεί χειρουργικά πριν τη χορήγηση της φαρμακευτικής αγωγής.

Στάδιο IV

Η αρχική αντιμετώπιση του καρκίνου του νεφρού σταδίου 4 περιλαμβάνει τη νεφρεκτομή ή οποία είναι περισσότερο αποτελεσματική σαν θεραπεία αν αφαιρεθούν χειρουργικά όλες οι καρκινικές εστίες, δηλαδή ο πρωτοπαθής όγκος και οι χειρουργικά εξαιρέσιμες μεταστατικές εστίες.

Στους περισσότερους μεταστατικούς ασθενείς η νεφρεκτομή γίνεται ως ογκομειωτική επέμβαση (cytoreductive nephrectomy), δηλαδή αφαιρείται όσο το δυνατόν περισσότερος όγκος γνωρίζοντας ότι δεν είναι εφικτή η πλήρης εξαίρεση του.

Ακολουθεί συμπληρωματική συστηματική θεραπεία με την οποία, μετά από την ογκομειωτική επέμβαση, έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα σαφώς μικρότερο φορτίο νόσου (νόσο μικρότερης έκτασης).

Ασθενείς που θα ωφεληθούν περισσότερο από την ογκομειωτική επέμβαση:

Ασθενείς με καλή κατάσταση ικανότητας

Μεγάλο πρωτοπαθή όγκο και χαμηλό μεταστατικό καρκινικό φορτίο

Δεν ενδείκνυται σε :

Ασθενείς με κακή κατάσταση ικανότητας

Μικρό πρωτοπαθή όγκο και μεγάλο μεταστατικό καρκινικό φορτίο

Σαρκωματοειδή όγκο

Μετά τη χειρουργική επέμβασή ογκομείωσης και μεταστασεκτομής όπου αυτή είναι εφικτή, ακολουθεί η συστηματική στοχευμένη φαρμακευτική αγωγή.

Σε κάθε στάδιο, το ποια ακριβώς θεραπεία θα ακολουθήσετε, εξαρτάται τόσο από παράγοντες της νόσου όπως η επιθετικότητα, το μέγεθος, η εξάπλωση του όγκου όσο και από τη γενική κατάσταση της υγείας σας αλλά και την προσωπική σας επιθυμία, αφού ο ογκολόγος μαζί με τον ουρολόγο, σας εξηγήσουν με κάθε λεπτομέρεια τα υπέρ και τα κατά, τις παρενέργειες και τις επιπτώσεις της κάθε θεραπευτικής προσέγγισης αλλά και το ποια ταιριάζει καλύτερα στη δική σας περίπτωση και για ποιο λόγο.