.
Σε αυτή τη σελίδα
Υπάρχουν τρεις τρόποι με τους οποίους ο καρκίνος εξαπλώνεται στο σώμα.
Οι τρεις τρόποι με τους οποίους ο καρκίνος εξαπλώνεται στο σώμα είναι:
- Μέσω των ιστών, δηλαδή ο καρκίνος διηθεί τους γύρω φυσιολογικούς ιστούς όπως το ορθό ή τη μήτρα και άλλα.
- Μέσα από το λεμφικό σύστημα. Τα καρκινικά κύτταρα εισβάλλουν στα αγγεία του λεμφικού συστήματος και μέσω αυτών μεταφέρονται στους
επιχώριους (κοντινούς) λεμφαδένες (πυελικούς ) και σε άλλα μέρη του σώματος (λεμφικό σύστημα λέγεται το δίκτυο αγγείων του οργανισμού μας που μεταφέρει το επιπλέον υγρό που παράγεται στους διάφορους ιστούς, προς τη κυκλοφορία του αίματος). - Μέσω του αίματος. Τα καρκινικά κύτταρα εισβάλλουν στα αγγεία που μεταφέρουν το αίμα (φλέβες και αρτηρίες) και μεταφέρονται μέσω αυτών σε άλλα σημεία του σώματος (ήπαρ, πνεύμονες, οστά, εγκέφαλος κ.α). Οι συχνότερες μεταστατικές εστίες από τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης είναι τα οστά, οι πνεύμονες, το ήπαρ.
Όταν τα καρκινικά κύτταρα ξεφύγουν από την πρωτοπαθή εστία (δηλαδή από το σημείο όπου πρωτοεμφανίστηκαν) με κάποιον από τους προαναφερθέντες τρόπους προς άλλα μέρη του σώματος, δημιουργούν μια ή περισσότερες άλλες δευτεροπαθείς εστίες οι οποίες ονομάζονται μεταστατικές εστίες, η διαδικασία αυτή ονομάζεται μετάσταση και αποτελεί το τελευταίο (χειρότερο) στάδιο σε όλους τους τύπους καρκίνου.
Σκοπός όλων των θεραπειών είναι να αποφευχθεί η μετάσταση
Αυτή η μεταστατική εστία είναι πάντα το ίδιο είδος καρκίνου, όπως του πρωτοπαθούς όγκου, ανεξάρτητα σε πιο όργανο παρουσιάζεται. Για παράδειγμα, αν ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης εξαπλωθεί στους πνεύμονες, τα καρκινικά κύτταρα που βρίσκουμε στους πνεύμονες είναι πάντα κύτταρα που προέρχονται από την ουροδόχο κύστη και χαρακτηρίζεται ως μεταστατικός καρκίνος ουροδόχου κύστεως και όχι ως καρκίνος του πνεύμονα.
Παράγοντες που επηρεάζουν την πρόγνωση (εξέλιξη) και τις επιλογές θεραπείας.
Η πρόγνωση (εξέλιξη) εξαρτάται από τα ακόλουθα:
- Το στάδιο του καρκίνου (το εάν δηλαδή πρόκειται για επιφανειακό ή διηθεί το τοίχωμα της ουροδόχου κύστης, και αν έχει εξαπλωθεί πέραν της κύστης σε άλλα μέρη του σώματος). Καρκίνος της ουροδόχου κύστης σε αρχικό στάδιο μπορεί συχνά να ιαθεί.
- Τον τύπο και τα ιστολογικά χαρακτηριστικά των καρκινικών κυττάρων της ουροδόχου κύστης.
- Την ηλικία του ασθενούς και τη γενική κατάσταση της υγείας του.
Οι θεραπευτικές επιλογές εξαρτώνται από το στάδιο του καρκίνου της ουροδόχου κύστης.
Ταξινόμηση και σταδιοποίηση του καρκίνου της ουροδόχου κύστης
Βαθμός κακοήθειας
Εάν μία βιοψία κύστεως επιβεβαιώσει την παρουσία ουροθηλιακού καρκίνου, το επόμενο βήμα είναι ο καθορισμός του βαθμού επιθετικότητας ή κακοήθειας αυτού του καρκίνου. Μ' άλλα λόγια, εκτιμάται το πόσο γρήγορα επεκτείνεται ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης, αργά (σε χρόνια) ή γρήγορα (σε μήνες). Μελετώνται τα ληφθέντα ιστοτεμάχια στο μικροσκόπιο και συγκρίνονται μ' εκείνα των φυσιολογικών κυττάρων της ουροδόχου κύστης. Όσο περισσότερο διαφέρει ένα καρκινικό κύτταρο από τα φυσιολογικά κύτταρα, τόσο περισσότερο κακοήθης και επιθετικός είναι ο καρκίνος και τόσο πιο γρήγορα μπορεί να εξαπλωθεί και να δώσει μεταστάσεις.
Τα καρκινικά κύτταρα μπορεί να διαφέρουν στο σχήμα, το μέγεθος και στην εσωτερική μορφή (πυρήνα, πυρήνιο, κυτταρόπλασμα). Μερικά κύτταρα μπορεί να είναι επιθετικά, άλλα όμως όχι. Ο παθολογοανατόμος καθορίζει τις περιοχές που περιέχουν καρκινικά κύτταρα ελέγχοντας τις
πιο επιθετικές μορφές καρκινικών κυττάρων, που δίνουν και τον βαθμό κακοήθειας (grade).
Η περισσότερο συχνή κλίμακα κακοήθειας ουροθηλιακών καρκινικών κυττάρων είναι ο βαθμός κακοήθειας (Grade) που κυμαίνεται μεταξύ I και III,
με το I να είναι η λιγότερο και το III να είναι η περισσότερο επιθετική μορφή καρκίνου.
Κύτταρα με βαθμό κακοήθειας (GradeI) θεωρούνται καλώς διαφοροποιημένα γιατί μοιάζουν περισσότερο με τα φυσιολογικά κύτταρα της κύστης και είναι λιγότερο μεταστατικά, ενώ κύτταρα με βαθμό κακοήθειας (GradeIII) δίνουν συχνότερα μεταστάσεις γιατί είναι κακώς διαφοροποιημένα, έχουν χάσει τελείως τις καλοήθεις ιδιότητες των φυσιολογικών κυττάρων και είναι περισσότερο επιθετικά και διηθητικά.
Το grade έχει πολύ μεγάλη σημασία αφού σχετίζεται τόσο με το στάδιο του όγκου και με την ταχύτητα εξέλιξής του σε διηθητικό όσο και με την πρόγνωση και επιβίωση του ασθενή. Σε όγκους χαμηλής κακοήθειας (gradeI) η 10ετής επιβίωση φθάνει μέχρι και 98%, σ' αντίθεση με το 35%
επιβίωσης που παρατηρείται σ' όγκους υψηλής κακοήθειας (gradeIII).
Στάδια του καρκίνου της ουροδόχου κύστης
Μετά τη διάγνωση του καρκίνου της ουροδόχου κύστης, οι εξετάσεις που ακολουθούν γίνονται για να διαπιστώσουμε την ακριβή έκταση του καρκίνου, τόσο στο εσωτερικό του τοιχώματος της κύστης όσο και εκτός αυτού, στους γύρω ιστούς και σε άλλα μέρη του σώματος.
Η διαδικασία αυτή αποκαλείται σταδιοποίηση.
Οι εξετάσεις είναι αυτές που προαναφέρθηκαν στη διάγνωση του καρκίνου της ουροδόχου κύστης.
Οι πληροφορίες που θα συγκεντρωθούν από τη διαδικασία αυτή θα καθορίσουν το στάδιο της νόσου.
Μόλις ο ογκολόγος σας καθορίσει το στάδιο του καρκίνου, μπορεί να αποφασίσει την πλέον κατάλληλη θεραπεία για εσάς.
Το κάθε στάδιο προσδιορίζεται καθορίζοντας
- Την έκταση του καρκίνου (Τ).
-Στο καρκίνωμα in situ (επίπεδος όγκος) τα κακοήθη κύτταρα διηθούν μόνο το επιθήλιο του βλεννογόνου (το επιφανιακό στρώμα). Είναι ένας όγκος με απρόβλεπτη συμπεριφορά και με υψηλό ρυθμό προόδου της νόσου.
-Οι όγκοι σταδίου Τa (μη διηθητικό θηλώδες καρκίνωμα) και Τ1 (διήθηση του υποεπιθηλιακού συνδετικού ιστού), αναφέρονται ως αρχικά στάδια και ονομάζονται επιφανειακοί (μη διηθητικοί) όγκοι.
-Οι όγκοι Τ2, Τ3 και Τ4, που αναφέρονται σε πιο προχωρημένα στάδια της νόσου και αποτελούν την κατηγορία των διηθητικών όγκων της κύστης.
Τ2 Μυϊκή διήθηση
Τ2a Επιφανειακό μυϊκό στρώμα (Έσω μισό μυϊκού ιστού)
Τ2b Εν τω βάθει μυϊκό στρώμα (Έξω μισό μυϊκού ιστού)
Τ3 Διήθηση περικυστικών ιστών (Πέραν του μυϊκού ιστού)
Τ3a Μικροσκοπική διήθηση
Τ3b Μακροσκοπική διήθηση (εξωκυστική μάζα)
Τ4 Επέκταση του όγκου σε ένα από τα ακόλουθα: προστάτης, μήτρα, κόλπος, πυελικό τοίχωμα, κοιλιακό τοίχωμα
Τ4a προστάτης, μήτρα, κόλπος
T4b Πυελικό ή κοιλιακό τοίχωμα
- Την επέκταση του καρκίνου στους τοπικούς, πυελικούς λεμφαδένες (Ν)
Ν0 Δεν υπάρχει μετάσταση στους επιχώριους λεμφαδένες
Ν1 Μετάσταση σε έναν μόνο πυελικό λεμφαδένα
N2 Μετάσταση σε πολλαπλούς πυελικούς λεμφαδένες
Ν3 Μετάσταση σε ένα ή περισσότερους κοινούς λαγόνιους λεμφαδένες
- Την επέκταση του καρκίνου σε άλλα μακρινά όργανα (Μ)
Μx Μακρινή μετάσταση δεν μπορεί να εκτιμηθεί
Μ0 Απουσία μακρινής μετάστασης
Μ1 Παρουσία μακρινής μετάστασης
Το στάδιο επομένως κάθε όγκου χαρακτηρίζετε από τον συνδυασμό των Τ, Ν, Μ
Όσο μεγαλύτερο είναι το στάδιο τόσο δυσχερέστερη είναι η πρόγνωση (εξέλιξη), δυσκολότερη η ανταπόκριση στην αγωγή και πιο
επιθετική πρέπει να είναι η θεραπεία.
Στάδιο 0 – Τα καρκινικά κύτταρα έχουν προσβάλει επιφανειακά μόνο το στρώμα κυττάρων που καλύπτει το εσωτερικό της κύστης. Αυτός ο επιφανειακός καρκίνος μπορεί να γίνει διηθητικός και μετά να επεκταθεί και σε γειτονικούς φυσιολογικούς ιστούς. Το στάδιο 0 μπορεί να διακριθεί σε στάδιο 0a και σε στάδιο 0is ανάλογα με το τύπο του όγκου.
Το στάδιο 0a ονομάζεται επίσης και θήλωμα ή θηλώδες καρκίνωμα, αναπτύσσεται στο εσωτερικό του αυλού της κύστης σαν μανιτάρι χωρίς να έχει “ρίζες” στο εσωτερικό του τοιχώματος της κύστης.
Το στάδιο 0is είναι ένας επίπεδος όγκος χωρίς επίσης ρίζες αλλά αποτελείται από κύτταρα που έχουν έντονη επιθετικότητα και γι' αυτό μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε διηθητικό και να επεκταθεί σε γειτονικούς υγιείς ιστούς ή όργανα.
Στάδιο I - Ο καρκίνος έχει επεκταθεί στο στρώμα του συνδετικού ιστού που βρίσκεται ακριβώς κάτω από το ουροθήλιο (το εσωτερικό στρώμα κυττάρων που καλύπτει τον αυλό της κύστης).
Στάδιο II - Ο καρκίνος έχει επεκταθεί είτε στο εσωτερικό είτε στο εξωτερικό μισό του μυϊκού χιτώνα της ουροδόχου κύστης (ΙΙΑ-ΙΙΒ).
Στάδιο III - Ο καρκίνος έχει επεκταθεί από την ουροδόχο κύστη στον λιπώδη ιστό που περιβάλει το εξωτερικό της κύστης και μπορεί να έχει προσβάλει τα όργανα του αναπαραγωγικού συστήματος (προστάτης, κόλπος, μήτρα).
Στάδιο IV - Επέκταση του καρκίνου από την ουροδόχο κύστη στο τοίχωμα της κοιλιάς ή της πυέλου. Ο καρκίνος μπορεί να έχει επεκταθεί σ' έναν ή περισσότερους λεμφαδένες ή και σ' άλλα απομακρυσμένα όργανα του σώματος, όπως στους πνεύμονες.
Στον επιφανειακό καρκίνο η βλάβη αφορά το βλεννογόνοκαι την βασική μεμβράνη ενώ στο διηθητικό υπάρχει διήθηση του μυϊκού τοιχώματος.