.
Σε αυτή τη σελίδα
Σχεδιασμός της θεραπείας για τον καρκίνο του στομάχου
Ο καρκίνος του στομάχου μπορεί να αντιμετωπιστεί με χειρουργική επέμβαση , χημειοθεραπεία ή/και ακτινοθεραπεία.
Η επιλογή της θεραπείας θα εξαρτηθεί από τη θέση και το μέγεθος του όγκου, το εάν έχει εξαπλωθεί πέρα από το στομάχι, καθώς και την ηλικία και τη γενική κατάσταση της υγείας σας. Οι διάφορες θεραπείες μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνες τους ή σε συνδυασμό.
Πώς σχεδιάζεται η θεραπεία
Υπεύθυνος για το σχεδιασμό της θεραπείας είναι ο ογκολόγος-παθολόγος με μια ομάδα ειδικών. Ο ογκολόγος θα σας μιλήσει σχετικά με τον
καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης της δική σας περίπτωσης. Η διεπιστημονική ομάδα περιλαμβάνει:
- Τον ογκολόγο-παθολόγο υπεύθυνο για τον σχεδιασμό της θεραπείας, τη χορήγηση της χημειοθεραπείας και τη παρακολούθηση σας «εφ' όρου ζωής».
- ένας χειρουργός εξειδικευμένο στον καρκίνο του στομάχου και άλλους καρκίνους του γαστρεντερικού συστήματος
- ένας ακτινοθεραπευτής-ογκολόγος , ο οποίος είναι ειδικός στη χορήγηση ακτινοθεραπείας
- έναν ακτινολόγο,
- έναν παθολόγο-ανατόμο , ο οποίος μελετά κάτω από το μικροσκόπιο τον ιστό της βιοψίας και της γαστρεκτομής και χαρακτηρίζει ιστολογικά τον όγκο (το είδος, το στάδιο και το βαθμό κακοήθειας του καρκίνου).
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της θεραπείας
Πολλοί άνθρωποι είναι φοβισμένοι στην ιδέα της θεραπείας κατά του καρκίνου, κυρίως λόγω των παρενεργειών που μπορεί να προκύψουν. Ωστόσο, αυτές μπορούν συνήθως να ελεγχθούν αποτελεσματικά, με βοηθητικά φάρμακα, σε ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό ασθενών.
Η θεραπεία μπορεί να δοθεί για διαφορετικούς λόγους και τα πιθανά οφέλη θα ποικίλλουν ανάλογα με το στάδιο.
Πρώιμος καρκίνος του στομάχου
Σε άτομα με πρώιμου σταδίου καρκίνο του στομάχου, η χειρουργική επέμβαση γίνεται συχνά με στόχο την ίαση του καρκίνου. Επιπρόσθετη βασική θεραπεία είναι η χημειοθεραπεία η οποία χορηγείται με σκοπό να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου επανεμφάνισης του καρκίνου.
Προχωρημένος καρκίνος του στομάχου
Εάν ο καρκίνος βρίσκεται σε πιο προχωρημένο στάδιο, η θεραπεία χορηγείται συνήθως με σκοπό τον έλεγχο των συμπτωμάτων, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την επιμήκυνση της επιβίωσης. Ωστόσο, σε ορισμένους ανθρώπους η θεραπεία θα έχει ελάχιστη επίπτωση επί του καρκίνου και επομένως αυτοί θα υποστούν τις παρενέργειες της θεραπείας χωρίς το ανάλογο όφελος.
Ερωτήσεις που πρέπει να υποβάλετε στον ογκολόγο σας
-Τι είδους καρκίνο έχω; Τι σημαίνει αυτό;
-Ποιες θεραπείες περιλαμβάνονται στην αντιμετώπιση της δικής μου κατάστασης;
-Ποιοι είναι οι κίνδυνοι και ποια τα οφέλη από αυτές τις θεραπείες;
-Η ηλικία μου, η γενική κατάσταση της υγείας μου και το στάδιο της νόσου θα επηρεάσουν τις επιλογές μας στη θεραπεία και πως;
-Πρέπει να υποβληθώ οπωσδήποτε σε θεραπεία ;
-Που θα κάνω τη θεραπεία; Θα πρέπει να παραμένω στο νοσοκομείο και για πόσο χρονικό διάστημα;
-Χρειάζεται να κάνω κάποια προετοιμασία πριν έρθω να λάβω τη θεραπεία μου; Θα συνεχίσω να παίρνω τα φάρμακα που έπαιρνα για άλλες παθήσεις;
-Μήπως πρέπει να δώσει κάποιος δικός μου άνθρωπος αίμα ώστε να υπάρχει διαθέσιμο σε περίπτωση που χρειαστώ μετάγγιση;
-Πότε θα ξεκινήσω τη θεραπεία και πόσο θα διαρκέσει;
-Πόσο θα στοιχίσει;
-Ποια είναι η πιθανότητα να εξαφανιστεί τελείως η δική μου νόσος;
-Ποια είναι η πιθανότητα να επανεμφανιστεί ο καρκίνος μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας μου; Υπάρχει και ποια είναι η πιθανότητα να μην ανταποκριθεί καθόλου η νόσος μου στη θεραπεία;
-Τι πρέπει να προσέχω κατά τη διάρκεια της θεραπείας μου; Υπάρχουν συμπτώματα που χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή ;
-Μπορώ να συνεχίσω τις καθημερινές μου δραστηριότητες και την εργασία μου κατά τη διάρκεια της θεραπείας; Εάν όχι πότε θα μπορώ να επιστρέψω στη καθημερινότητα μου;
-Τι πρέπει να κάνω μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας μου;
-Υπάρχουν ομάδες στήριξης στις οποίες μπορώ να απευθυνθώ;
Λήψη αποφάσεων για τη θεραπεία
Εάν η θεραπεία στοχεύει να θεραπεύσει τον καρκίνο σας, η απόφαση για το εάν θα υποβληθείτε σ’ αυτή ή όχι δεν είναι δύσκολη. Ωστόσο, εάν ο σκοπός της θεραπείας είναι ο έλεγχος του καρκίνου για κάποιο χρονικό διάστημα, μπορεί να είναι πιο δύσκολο να αποφασίσετε εάν πρέπει να προχωρήσετε σε αυτή ή όχι.
Η λήψη αποφάσεων σχετικά με τη θεραπεία σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πάντα δύσκολη, και μπορεί να χρειαστεί να συζητήσετε αρκετά με τον ογκολόγο σας εάν επιθυμείτε να συνεχίσετε με τη θεραπεία. Εάν επιλέξετε να μην υποβληθείτε σε αυτή υπάρχει πάντα η δυνατότητα να σας δοθεί υποστηρικτική (παρηγορητική) φροντίδα, με στόχο απλά και μόνο τον έλεγχο των πιθανών συμπτωμάτων.
Αν δύο θεραπείες είναι εξίσου αποτελεσματικές για τον τύπο και το στάδιο του καρκίνου, ο ογκολόγος σας μπορεί να σας ζητήσει να συμμετέχετε στη λήψη της τελικής απόφασης. Εάν αυτό σας ζητηθεί, βεβαιωθείτε ότι έχετε αρκετές πληροφορίες για τις διάφορες επιλογές, τη διαδικασία χορήγησης τους και τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες, έτσι ώστε να μπορείτε να αποφασίσετε για την κατάλληλη θεραπεία για εσάς.
Η σημασία των ερωτήσεων
Θυμηθείτε να κάνετε ερωτήσεις για οτιδήποτε δεν καταλαβαίνετε ή αισθάνεστε ότι σας ανησυχεί.
Αν έχετε οποιαδήποτε απορία σχετικά με τη θεραπεία σας, μην διστάσετε να ρωτήσετε τον ογκολόγο σας. Συχνά βοηθά να κάνετε μια λίστα με ερωτήσεις και να έχετε έναν στενό συγγενή ή φίλο μαζί σας στα ραντεβού με τον ογκολόγο σας.
Η συναίνεση σας για τη θεραπεία
Πριν κάνετε οποιαδήποτε θεραπεία, ο ογκολόγος σας πρέπει να σας εξηγήσει τους στόχους της συγκεκριμένης θεραπείας. Ίσως χρειαστεί να υπογράψετε ένα έντυπο με το οποίο θα δίνετε την άδειά σας (συναίνεση) ώστε να προχωρήσετε στη θεραπεία. Συχνότερα η συναίνεση θα είναι προφορική. Καμία ιατρική θεραπεία δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη δική σας συναίνεση. Ο ιατρός προτείνει, εσείς αποδέχεστε ή απορρίπτετε. Πριν σας ζητηθεί να υπογράψετε ένα έντυπο ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας με οποιοδήποτε τρόπο για οποιαδήποτε θεραπεία, θα πρέπει να σας έχει δοθεί πλήρης πληροφόρηση σχετικά με:
• το είδος της θεραπείας και την επίδρασή της στο καρκίνο
• τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της θεραπείας
• οποιεσδήποτε άλλες θεραπείες είναι διαθέσιμες
• τυχόν σημαντικοί κίνδυνοι ή παρενέργειες από τη θεραπεία.
Έχετε μαζί σας ένα φίλο ή συγγενή
Αν δεν καταλαβαίνετε τι σας έχουν πει, ρωτήστε ξανά και ξανά ώστε να μπορέσει ο ογκολόγος σας να το εξηγήσει καλύτερα. Μερικές θεραπείες για τον καρκίνο είναι πολύπλοκες, έτσι ώστε να χρειάζονται επανειλημμένες εξηγήσεις. Είναι συχνά μια καλή ιδέα να έχετε έναν φίλο ή έναν συγγενή μαζί σας, όταν ο ογκολόγος σας εξηγεί όλα όσα αφορούν τη θεραπεία και τη νόσο. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να θυμηθείτε περισσότερες λεπτομέρειες από τη συζήτηση. Μπορεί επίσης να βρείτε χρήσιμο να γράψετε μια λίστα με ερωτήσεις πριν πάτε στο ραντεβού με τον ογκολόγο σας αλλά και να κρατάτε σημειώσεις κατά τη διάρκεια της συζήτησης μαζί του.
Κάντε ερωτήσεις και ζητήστε περισσότερο χρόνο, αν το χρειάζεστε
Οι ασθενείς συχνά αισθάνονται ότι το προσωπικό του νοσοκομείου είναι πολύ απασχολημένο για να απαντήσει στις ερωτήσεις τους, αλλά είναι
σημαντικό για σας να γνωρίζετε το πως η θεραπεία, είναι πιθανό, να επηρεάσει τη ζωής σας. Ο ογκολόγος θα πρέπει να είναι πρόθυμος και να βρει χρόνο για να απαντήσει στις ερωτήσεις σας. Μπορείτε πάντα να ζητήσετε περισσότερο χρόνο ώστε να αποφασίσετε σχετικά με τη θεραπεία εάν αισθάνεστε ότι δεν μπορείτε να λάβετε μια απόφαση την στιγμή της πρώτης επεξήγησης. Θυμηθείτε ότι βρίσκεστε κάτω από ψυχολογικό στρες και οι αποφάσεις σας πρέπει να είναι προσεκτικές.
Είστε ελεύθεροι να επιλέξετε να μην υποβληθείτε τη θεραπεία
Ο ογκολόγος πρέπει να σας εξηγήσει τι θα συμβεί εάν δεν υποβληθείτε στη θεραπεία. Είναι σημαντικό να ενημερώσετε το ογκολόγο σας εάν αποφασίσετε να μην κάνετε τη θεραπεία. Δεν είστε υποχρεωμένοι να δώσετε εξηγήσεις γιατί δεν θέλετε να κάνετε τη θεραπεία, αλλά σίγουρα είναι χρήσιμο να δώσετε στον ιατρό σας να καταλάβει τις ανησυχίες σας, έτσι ώστε να προσπαθήσει να σας δώσει καλύτερες συμβουλές. Πριν λάβετε μια αρνητική απόφαση για τη θεραπεία να θυμάστε ότι οι εξελίξεις στην αντιμετώπιση του καρκίνου είναι σημαντικές, με πολλαπλές επιλογές θεραπείας και με σοβαρή πιθανότητα ίασης στα αρχικά στάδια αλλά και μακροχρόνια ποσοστά επιβίωσης.
Ζητήστε μια δεύτερη γνώμη
Συνήθως οι ειδικοί ογκολόγοι χρησιμοποιούν παγκόσμιες κατευθυντήριες οδηγίες θεραπείας προκειμένου να αποφασίσουν για την κατάλληλη θεραπεία. Ακόμα κι έτσι, μπορεί να θέλετε να πάρετε μια δεύτερη ιατρική γνώμη. Ο ογκολόγος σας, θα πρέπει να είναι πρόθυμος να σας παραπέμψει σε άλλο ειδικό γιατρό για μια δεύτερη γνώμη. Αυτό μπορεί να προκαλέσει μια μικρή καθυστέρηση στην έναρξη της θεραπείας σας, το αποτέλεσμα όμως θα είναι εσείς να είστε σίγουροι τόσο για την επιλογή του σωστού ογκολόγου όσο και για την επιλογή της σωστής θεραπείας.
Η χειρουργική επέμβαση για τον καρκίνο του στομάχου
Η χειρουργικήεπέμβαση είναι μια σημαντική θεραπεία για τον καρκίνου του στομάχου. Τα αποτελέσματα της χειρουργικής επέμβασης έχουν βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο καρκίνος του στομάχου ανακαλύπτεται συχνότερα σε πρώιμο στάδιο απ’ ότι στο παρελθόν αλλά και στην εξέλιξη της τεχνικής των χειρουργικών μεθόδων.
Χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση μέρους ή του συνόλου του στομάχου
Ανάλογα με το στάδιο του καρκίνου, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι η μόνη θεραπεία ή συχνότερα να χορηγείται σε συνδυασμό κυρίως
με τη χημειοθεραπεία αλλά και την ακτινοθεραπεία μερικές φορές. Η επέμβαση αυτή μπορεί να περιλαμβάνει την αφαίρεση τμήματος του
στομάχου (μερική γαστρεκτομή) ή το σύνολο του στομάχου (ολική γαστρεκτομή). Η επέμβαση που χρειάζεται εξαρτάται από το μέγεθος του όγκου και τη θέση του στο στομάχι.
Ανάλογα με την έκταση του καρκίνου, μερικά άλλα όργανα στην περιοχή του στομάχου μπορεί επίσης να αφαιρεθούν κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν το κατώτερο τμήμα του οισοφάγου, το ανώτερο τμήμα του λεπτού εντέρου (δωδεκαδάκτυλο), το σπλήνα ή μέρος του παγκρέατος. Εάν αφαιρεθεί το κατώτερο τμήμα του οισοφάγου, τότε το τμήμα που παραμένει θα επανασυνδεθεί με το λεπτό έντερο.
Βασική προϋπόθεση για μια επιτυχημένη γαστρεκτομή με σκοπό την ίαση είναι :
-ο ασθενής μετά την ολοκλήρωση της χειρουργικής επέμβασης να είναι ελεύθερος νόσου, δηλαδή ο καρκίνος να έχει αφαιρεθεί πλήρως με την επέμβαση και να μην εντοπίζεται πλέον καρκίνος με τις γνωστές απεικονιστικές μεθόδους. Σε αυτή τη περίπτωση είναι σημαντικό ο χειρουργός να αφαιρέσει εκτός από τον όγκο και γύρω από αυτόν τουλάχιστον 4 εκατοστά υγιούς ιστού. Με τον τρόπο αυτό μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι δεν έχουν παραμείνει στη περιοχή καρκινικά κύτταρα. Ο παθολογοανατόμος επομένως που θα συντάξει την ιστολογική εξέταση θα πρέπει να αναφέρεται και στα όρια εκτομής του όγκου, τα οποία θα πρέπει να χαρακτηρίζονται ως όρια εκτομής ελεύθερα νόσου (δηλαδή γύρω από τον όγκο
υπάρχει φυσιολογικός υγιής ιστός και επομένως όλος ο όγκος έχει εξαιρεθεί). Εάν τα όρια εκτομής είναι θετικά με παρουσία καρκινικών κυττάρων, τότε το πιθανότερο είναι να έχουν παραμείνει καρκινικά κύτταρα στη περιοχή, οπότε και πιθανώς θα αλλάξει η αρχική σχεδίαση για την αντιμετώπιση της νόσου.
-ο ασθενής να μην παρουσιάζει μεταστατικές εστίες σε άλλα σημεία του σώματος.
Ολική (Α) και μερική (Β) γαστρεκτομή
Οι λεμφαδένες κοντά στο στομάχι αφαιρούνται την ίδια στιγμή έτσι ώστε να ελέγξουμε εάν υπάρχουν καρκινικά κύτταρα που έχουν εξαπλωθεί σε αυτούς.
Υπάρχουν 2 μεγάλες σχολές με βασικούς εκπροσώπους τους Ιάπωνες από τη μία και τους δυτικούς (ΗΠΑ και Ευρώπη) από την άλλη.
Στη δύση προτείνεται η λεμφαδενεκτομή να αφορά στους λεμφαδένες του μείζονος και του ελάσσονος επιπλόου, η αποκαλούμενη D1 λεμφαδενεκτομή (αφαιρούνται οι λεμφαδένες γύρο από το στομάχι), ενώ στην Ιαπωνία προχωρούν επιπλέον στην εκτομή των οπισθοπαγκρεατικών και των λεμφαδένων της σπληνικής, η αποκαλούμενη D2 λεμφαδενεκτομή (αφαιρούνται πιο μακρινοί λεμφαδένες). Το τελευταίο σημαίνει πιθανή ουραία παγκρεατεκτομή και σπληνεκτομή.
Το σίγουρο είναι ότι σε όλες τις περιπτώσεις πρέπει να αφαιρεθούν τουλάχιστον 15 λεμφαδένες για να έχουμε μια σωστή χειρουργική εξαίρεση και μια ολοκληρωμένη σταδιοποίηση.
Χειρουργική επέμβαση με σκοπό την ανακούφιση από τα συμπτώματα που προκαλεί η απόφραξη του στομάχου από τον καρκίνο (παρηγορητική θεραπεία)
Με τον όροπαρηγορητική θεραπεία ορίζεται η φροντίδα των ασθενών που δεν ανταποκρίνεται πλέον στην θεραπευτική αγωγή ή δεν επιδέχονται θεραπείας. Στόχος είναι η καλύτερη δυνατή ποιότητα ζωής, η συμπτωματική αντιμετώπιση των προβλημάτων που ανακύπτουν (πόνος, ναυτία κτλ.) καθώς και η ψυχολογική υποστήριξη των ασθενών και των οικογενειών τους.
Υπάρχουν αρκετές τεχνικές παρηγορητικής θεραπείας και θεραπευτικής προσέγγισης για τους ασθενείς που το στάδιο της νόσου τους δεν τους καθιστά κατάλληλους για χειρουργική αντιμετώπιση.
Η χειρουργική παρηγορητική αντιμετώπιση μπορεί να περιλαμβάνει την τοπική εκτομή ή συνδυασμό ενδοσκοπικών, διαδερμικών ή ακτινοθεραπευτικών παρεμβάσεων.
Οι χειρουργικές επιλογές για παρηγορητική θεραπεία είναι η γαστρεντερική παράκαμψη μέσω γαστροεντεροαναστόμωσης (ΓΕΑ) και η γαστρεκτομή. Σημαντικό είναι να ληφθεί υπόψη ότι οι ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο του στομάχου έχουν πολύ μικρή επιβίωση, και κάθε προσπάθεια για παρηγορητική χειρουργική αντιμετώπιση θα πρέπει όχι μόνο να παρέχει ανακούφιση από τα συμπτώματα, αλλά επίσης να συνοδεύεται από ελάχιστη νοσηρότητα και θνητότητα.
Οι ενδοσκοπικές παρηγορικές θεραπείες είναι χρήσιμες όταν δεν μπορεί να γίνει χειρουργική εκτομή και περιλαμβάνουν τη διαστολή με τοποθέτηση μεταλλικής ενδοπρόθεσης (stent), ώστε να δίνεται η δυνατότητα στον ασθενή να μπορεί να τραφεί. Έχει συγκρίσιμα αποτελέσματα με τη ΓΕΑ, ενώ είναι λιγότερο επεμβατική ως μέθοδος και άρα έχει μικρότερη νοσηρότητα και θνητότητα.
Η διατροφή μετά από τη χειρουργική επέμβαση στο στομάχι
Εάν υποβληθήκατε σε μερική γαστρεκτομή, το τμήμα του στομάχου που παραμένει, φυσικά, δεν θα είναι σε θέση να κρατήσει όση τροφή καταναλώνατε πριν από την επέμβαση και να αισθάνεστε πλήρεις, ακόμη και μετά από μικρότερα γεύματα. Θα διαπιστώσετε ότι σας βοηθά να τρώτε μικρότερα και συχνότερα γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Μετά από αρκετούς μήνες το στομάχι εκτείνεται σταδιακά, και τελικά οι περισσότεροι άνθρωποι είναι σε θέση να φάνε ικανοποιητικά, σπάνια όμως όπως πριν από την εγχείρηση.
Εάν υποβληθήκατε σε ολική γαστρεκτομή, η τροφή που καταναλώνετε, θα περάσει απ’ ευθείας από τον οισοφάγο στο λεπτό έντερο. Κανονικά τα τρόφιμα διασπώνται και απορροφώνται στο έντερο, οπότε αυτό δεν θα επηρεάσει την ικανότητα να απορροφήσει ο οργανισμός σας τα θρεπτικά συστατικά των τροφών. Το λεπτό έντερο όμως δεν έχει τη χωρητική ικανότητα του στομάχου, και αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να τρώτε μικρότερες ποσότητες, πιο συχνά. Με τον καιρό το σώμα σας θα προσαρμοστεί και θα είστε σε θέση να τρώτε όλο και μεγαλύτερες ποσότητες μέσα στο πρώτο χρόνο από την επέμβαση.
Θα πρέπει να καταναλώνετε περισσότερα μικρά γεύματα την ημέρα (περίπου έξι), αντί για τα συνηθισμένα 3 μεγαλύτερα γεύματα. Προγραμματίστε επομένως ένα ελαφρύ πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό, με ένα επίσης ελαφρύ σνακ ανάμεσα σε αυτά. Είναι επίσης καλύτερο να μην καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες υγρών κατά τη διάρκεια των γευμάτων αλλά χωριστά από αυτά.
Είναι φυσιολογικό μετά τη χειρουργική επέμβαση στο στομάχι να χάσετε κάποιο βάρος. Ο προγραμματισμός μιας ισορροπημένης και σωστά σχεδιασμένης διατροφής θα σας βοηθήσει να κερδίσετε το χαμένο βάρος. Είναι επίσης φυσιολογικό κατά τους πρώτους δύο μήνες μετά την επέμβαση να μην έχετε την ίδια όρεξη για φαγητό όπως παλαιότερα ενώ θα διαπιστώσετε ότι ορισμένα τρόφιμα σας δημιουργούν μια αίσθηση αδιαθεσίας και ενοχλήματα όπως :
Ναυτία, φούσκωμα, ζαλάδα, αδυναμία, εφίδρωση, έντονο κάψιμο στο στήθος ή στο επιγάστριο ή διάρροια, 30 με 60 λεπτά μετά το γεύμα. Τα συμπτώματα αυτά προκαλούνται όταν μεγάλος όγκος τροφής και κυρίως σακχάρων, προωθείται γρήγορα από το στομάχι στο έντερο. Άλλα συμπτώματα παρουσιάζονται 2 – 3 ώρες μετά το γεύμα που είναι κυρίως αδυναμία, εφίδρωση, τάση λιποθυμίας, και
ταχυκαρδία και οφείλονται σε υπογλυκαιμία (δείτε παρακάτω «Σύνδρομο dumping»).
Με τον καιρό θα είστε σε θέση να γνωρίζετε ποιες τροφές σας δημιουργούν αυτά τα συμπτώματα και θα μάθετε να τις αποφεύγετε.
Αύξηση του βάρους σας
Εάν χάσετε βάρος θα πρέπει να αυξήσετε τη πρόσληψη θερμίδων και πρωτεϊνών. Ένας καλός τρόπος για να το πετύχετε αυτό είναι η προσθήκη στη διατροφή σας συμπληρωμάτων (φαρμακευτικά σκευάσματα-ροφήματα) που έχουν υψηλή θρεπτική και θερμιδική αξία. Αυτά διατίθενται με συνταγή από τον ογκολόγο σας και μπορείτε να τα προμηθευτείτε στα περισσότερα φαρμακεία. Το ταμείο σας καλύπτει συνήθως το 100% της τιμής τους. Έχετε πάντα μαζί ένα σνακ όταν θα βρίσκεστε εκτός σπιτιού. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να τρώτε περισσότερο.
Η προσπάθεια να επανέλθετε στο φυσιολογικό σας βάρος μπορεί να είναι δύσκολη και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα ανακτήσουν το σύνολο του βάρους που έχασαν. Αυτό που είναι όμως σημαντικό είναι να καταφέρετε να σταθεροποιήσετε το βάρος σας έστω σε ένα νέο χαμηλότερο επίπεδο απ’ ότι πριν την επέμβαση.
Διατροφή
Ένας διαιτολόγος μπορεί να σας δώσει συμβουλές και πληροφορίες σχετικά με τις πιθανές αλλαγές στη διατροφή σας. Ο ογκολόγος σας μπορεί επίσης να είναι σε θέση να σας δώσει ορισμένες πληροφορίες ή να σας παραπέμψει σε έναν διαιτολόγο που είναι σε θέση να αντιμετωπίσει το πρόβλημα.
Μερικές διατροφικές οδηγίες
- Καταναλώστε μικρά και συχνά γεύματα, τουλάχιστον έξι ημερησίως.
- Περιορίστε την κατανάλωση υγρών μαζί με τα γεύματα, γιατί έτσι περιορίζεται ο όγκος (τροφής και υγρών) που φτάνει στο έντερο αλλά και η γρήγορη δίοδος της τροφής στο έντερο, με αποτέλεσμα λιγότερα δυσάρεστα συμπτώματα και καλύτερη απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών.
- Πίνετε υγρά 40 – 60 λεπτά πριν τα γεύματα ή μία ώρα μετά από αυτά.
- Αποφύγετε τα πολύ ζεστά ή πολύ κρύα τρόφιμα και υγρά τα οποία μπορεί να επιδεινώσουν τα δυσάρεστα συμπτώματα σε κάποιους ασθενείς.
- Ξεκουραστείτε αμέσως μετά τα γεύματα, για μισή περίπου ώρα, ώστε να μειώσετε τη γρήγορη κίνηση των τροφών από το στομάχι στο έντερο.
Ποια τρόφιμα πρέπει να αποφεύγονται
- Παγωτό
- σακχαρούχο ή σοκολατούχο γάλα
- μιλκσέικ
- γλυκές κομπόστες
- χυμοί με ζάχαρη
- αποξηραμένα φρούτα
- δημητριακά πρωινού με περίβλημα ζάχαρης
- ντόνατς
- κουλουράκια με ζάχαρη
- γλυκά
- κέικ
- τσουρέκι
- μπισκότα
- πάστες
- ζελέ και μαρμελάδα
- μέλι και ζάχαρη
- σιρόπι
- καραμέλες
Συμβουλές
--Μασήστε πολύ καλά την τροφή σας.
--Καταναλώστε μικρή ποσότητα κόκκινου ή λευκού κρέατος καθημερινά, στο γεύμα και το δείπνο.
--Αυξήστε σταδιακά την πρόσληψη φυτικών ινών που περιέχονται στα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια, το ψωμί και τα δημητριακά ολικής αλέσεως.
--Δοκιμάστε μικρή ποσότητα ωμών φρούτων και λαχανικών 2—3 εβδομάδες μετά την επέμβαση.
--Αυξήστε σταδιακά την πρόσληψη γαλακτοκομικών προϊόντων, ώστε να καταναλώνετε δύο με τρεις μερίδες ημερησίως (μερίδα= 1 ποτήρι γάλα ή 1 γιαούρτι ή 30 γρ. τυρί με 1 φέτα ψωμί).
--Αποφύγετε το τηγάνισμα των φαγητών και προτιμήστε πιο ελαφρές μαγειρικές παρασκευές, όπως ψήσιμο, βράσιμο ή το μαγείρεμα στον ατμό.
--Παρακολουθείτε τακτικά το βάρος σας και αν δείτε ότι μειώνεται σημαντικά επικοινωνήστε με τον ογκολόγο και τον διαιτολόγο σας.
Προσοχή
Σε περίπτωση που 2 – 3 ώρες μετά το γεύμα αισθανθείτε αδυναμία, πείνα, ταχυκαρδία ή ζαλάδα, καταναλώστε αμέσως λίγη ζάχαρη ή μισό ποτήρι χυμό και μόλις αισθανθείτε καλύτερα καταναλώστε 1 φρούτο ή 30 γρ τυρί και 1 φέτα ψωμί.
Βιταμίνη Β12, φολικό οξύ, σίδηρο και ασβέστιο
Μετά την επέμβαση ο οργανισμός σας μπορεί να μην είναι σε θέση να απορροφήσει ορισμένες βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία όπως πριν.
Η βιταμίνη Β12 παίζει σημαντικό ρόλο στο σχηματισμό υγειών ερυθρών αιμοσφαιρίων, τα κύτταρα υπεύθυνα για τη μεταφορά του οξυγόνου σε όλο το σώμα. Μια γλυκοπρωτεΐνη που ονομάζεται ενδογενής παράγοντας παράγεται από τα τοιχωματικά κύτταρα του στομάχου και εκκρίνεται στον αυλό του στομάχου. Εκεί, δεσμεύει την εξωγενή (που προέρχεται από τα τρόφιμα) βιταμίνη Β12, την οποία και μεταφέρει στους υποδοχείς του βλεννογόνου του ειλεού (λεπτό έντερο) διευκολύνοντας την απορρόφησή της.
Ο ενδογενής παράγοντας επομένως παράγεται μόνο στο στομάχι, οπότε μετά από την ολική γαστρεκτομή η βιταμίνη Β12 θα πρέπει να χορηγείται με μια ενδομυϊκή ένεση (χορηγούνται 1.000 μικρογραμμάρια επί μία ή δύο εβδομάδες κάθε μια ή δύο ημέρες και στη συνέχεια δόσεις συντήρησης 1.000 μικρογραμμαρίων κάθε έναν έως τρεις μήνες).
Εάν έχετε υποβληθεί σε μερική γαστρεκτομή ο ογκολόγος σας θα σας υποβάλει τακτικά σε εξετάσεις αίματος με σκοπό να ελέγχει τα επίπεδα της βιταμίνης Β12.
Το στομάχι έχει επίσης ένα σημαντικό ρόλο στην απορρόφηση και άλλων θρεπτικών ουσιών, ιδίως το φυλλικό οξύ και το σίδηρο. Αυτά είναι επίσης αναγκαία για την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Είναι επίσης σημαντικό για την σωστή απορρόφηση του ασβεστίου, το οποίο είναι απαραίτητο για γερά δόντια και οστά.
Μετά επομένως από μια χειρουργική επέμβαση στο στομάχι ο ογκολόγος σας θα κάνει τακτικούς ελέγχους ώστε να βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχει έλλειψη βιταμίνης Β12, φυλλικού, σιδήρου και ασβεστίου και ότι η πρόσληψη τους μέσα από τη διατροφή ή από φαρμακευτικά σκευάσματα είναι επαρκής.
Σύνδρομο dumping
Το σύνδρομο dumping συνήθως εμφανίζεται μετά από γαστρεκτομή και προκαλείται από την απότομη διάβαση της τροφής στο λεπτό έντερο που προκαλείται από την απώλεια ή την παράκαμψη του στομάχου.
Δύο είναι τα γεγονότα που συμβαίνουν :
-Η ταχεία πέψη των θρεπτικών συστατικών αυξάνει την ωσμωτικότητα στο ανώτερο μέρος του λεπτού εντέρου με αποτέλεσμα υγρό από το πλάσμα και τον εξωκυττάριο χώρο να περνάει στο έντερο για να αραιώσει το υπερτονικό εντερικό περιεχόμενο με αποτέλεσμα να μειώνεται ο όγκος του αίματος και να διεγείρεται η εντερική κινητικότητα και
-μετά τη ταχεία πέψη η γλυκόζη του αίματος αυξάνεται γρήγορα με αποτέλεσμα το πάγκρεας να υπερπαράγει ινσουλίνη προκαλώντας υπογλυκαιμία.
Υπάρχουν επομένως δύο τύποι: το πρώιμο σύνδρομο ντάμπινγκ και το όψιμο σύνδρομο ντάμπινγκ .
Το πρώιμο σύνδρομο ντάμπινγκ αναφέρεται σε συμπτώματα που μπορούν να συμβούν εντός 30 λεπτών από την κατανάλωση ενός γεύματος. Τα συμπτώματα είναι υπόταση, αδυναμία, ταχυκαρδία, εφίδρωση, ζάλη, κοιλιακός πόνος, ναυτία, έμετος, ερυγές (ρεψίματα) και διάρροια. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν για περίπου 10-15 λεπτά.
Εάν παρουσιάζετε συμπτώματα πρώιμου συνδρόμου ντάμπινγκ υπάρχουν ορισμένες διατροφικές συστάσεις που μπορούν να μειώσουν την ένταση τους:
- τρώτε αργά
- λήψη μικρών, συχνών και ξηρών γευμάτων
- αποφυγή ταυτόχρονης κατανάλωσης υγρών μαζί με τα γεύματα και κατά προτίμηση 30 με 45 λεπτά πριν ή μετά από αυτά
- αποφυγή γευμάτων που ως επί το πλείστον αποτελούνται από τροφές υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη
- κατανάλωση γευμάτων πλούσια σε πρωτεΐνες, όπως τα ψάρια, το κρέας και τα αυγά, πλούσια σε αμυλούχους υδατάνθρακες όπως τα ζυμαρικά, το ρύζι, το ψωμί και οι πατάτες, επαρκές λίπος και φυτικές ίνες.
- ανάπαυση για 15-30 λεπτά αμέσως μετά τα γεύματα.
Πολλοί άνθρωποι ανακαλύπτουν ότι το πρώιμο σύνδρομο ντάμπινγκεξασθενεί τελικά από μόνο του, τα συμπτώματα γίνονται λιγότερο σοβαρά και συμβαίνουν λιγότερο συχνά μετά από λίγους μήνες.
Το όψιμο σύνδρομο ντάμπινγκ παρουσιάζεται συνήθως μια-δυο ώρες μετά τα γεύματα. Μπορεί ξαφνικά να αισθανθείτε ζάλη, ναυτία, εφίδρωση και απώλεια αισθήσεων. Αυτό προκαλείται από τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Θα βοηθήσει τόσο στη πρόληψη όσο και τον περιορισμό του συνδρόμου αυτού η εφαρμογή των διατροφικών συστάσεων που προαναφέρθηκαν και ειδικά η κατανάλωση μικρών γευμάτων (σνακ) κάθε 2-3 ώρες και η αποφυγή κατανάλωσης κρύων υγρών καθώς αυξάνουν τη κινητικότητα του εντέρου και επιδεινώνουν το σύνδρομο. Εάν αισθανθείτε τα συμπτώματα που προαναφέρθηκαν, αντιμετωπίστε την υπογλυκαιμία με ένα ποτήρι χυμό ή κάτι γλυκό που πάντα πρέπει να έχετε μαζί σας και θα σας βοηθήσει να αισθανθείτε καλύτερα.
Εάν τα συμπτώματα συνεχίσουν παρά τις διαιτητικές προσαρμογές ή είναι σοβαρά, ο ογκολόγος σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει κάποια φαρμακευτική αγωγή, όπως η οκτρεοτίδη, για την αντιμετώπισή τους.
Στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα του συνδρόμου ντάμπινγκ είναι λιγότερο σοβαρά και συμβαίνουν λιγότερο συχνά με το πέρασμα του χρόνου, αλλά ενημερώστε τον ογκολόγο σας ή το διαιτολόγο σας εάν αυτά εξακολουθούν να αποτελούν πρόβλημα.